تعداد زیادی از مردان در سراسر جهان سیگار می‌کشند و به عنوان یک واقعیت شناخته شـده اسـت کـه دود سـیگار، حامل بسیاری از مواد جهش‌زا و سرطان‌زا می‌باشد. این مطالعه با هدف ارزیابی تاثیر کشیدن سیگار بر پارامترهای اسپرم انجام شده است. سیگار، حاوی مواد سمی و سرطان‌زای بسیاری می‌باشـد. مطالعات نشان می‌دهد که سیگار بیش از 4000 ماده شـیمیایی دارد که بسیاری از آن‌ها سمی و حدود 40 عـدد از آن‌هـا سـرطان‌زا است.
تاثیر سیگار بر پارامترهای منی
مطالعـات بسیاری نشان داد که سـیگار مـی‌توانـد، یـک تـاثیر منفـی بـر پارامترهای اسپرم داشته باشد. این تاثیر می‌توانـد، وابسـته بـه دود باشد. در بسیاری از تحقیقات چنین نتیجـه‌گیـری شـد کـه افراد سیگاری، میزان حجم منی و تعداد اسپرم کمتر می‌شـد و همچنین اسپرم‌های آنان از تحرک کمتری نسبت به افـراد غیـرسیگاری برخوردار است. شواهد موجود، حاکی از آن است که تاثیر سیگار بر اسپرم از تاثیر سیگار بر سیرکولیشن بیضه و همچنـین تاثیر آن بر سلول‌های سرتولی و لایدیک می‌باشد.
تاثیر نیکوتین بر اسپرم افراد نورمواسپرمیک
نيكوتين يكی از عمده‌ترين اجزای دود سيگار است كه می‌تواند اثرات سوءای در بدن انسان داشته باشد. هدف از اين مطالعه بررسی تاثير نيكوتين بر اسپرم افراد نورمواسپرميک می‌باشد. در اين پژوهش نيكوتين با غلظت‌های 5/0 و 1 ميليی‌مولار بر روند اكسيداسيون ليپيدهای غشایی (LPO)، تعادل بين مولكول‌های گلوتاتيون اكسيده (GSSG) و احياء شده (GSH)، فعاليت آنزيم گلوتاتيون S-ترانسفراز (GST) و نيز ميزان شكنندگی DNA سلول‌های اسپرم در افراد نورمواسپرميك و با در نظرگيری اثرات متقابل آنتی اكسيدان‌ها مورد بررسی قرار گرفت.
ويتامين C، گلوتاتيون (GSH) و ترولوكس (آنالوگ محلول در آب از ويتامين E )به عنوان مواد آنتی اكسيدان مورد استفاده قرار گرفتند. تيمارهای نيكوتينی (5/0 و 1 ميلي مولار) باعث افزايش سطوح مواد واكنش دهنده تيوباربيتوتيک (TBARS)- به ميزان 5/51% و %78در محيط عمل گرديدند.
مواد آنتي اكسيدان موجب كاهش سطوح TBARS گرديدند كه در اين بين ترولوكس در حالت تنها واجد بهترين نتيجه بود. در مقابل ويتامين C در هنگام حضور يون‌های دو ظرفیتی آهن در محيط عمل، موجب افزايش TBARS گرديد. نسبت GSH به GSSG در تيمارهای نيكوتينی به ميزان 20/49% و 30/60% كاهش يافت.
فعاليت GST نيز به ميزان 01/34% و 19/57% افزايش معنی داری را نشان داد در بررسی ميزان استحكام DNA سلول‌های اسپرم توسط روش ستاره دنباله‌دار (Comet) مشخص شد كه تيمارهای نيكوتينی موجب افزايش شكستگی در مارپيچ دوتايی DNA اسپرم‌های تيمار يافته گرديدند. سطوح افزايش يافته TBARS و نيز كاهش نسبت GSH به GSSG مويد گسترش روند اكسيداسيون در ليپيدهای غشايی سلول‌های اسپرم بوده كه به واسطه عمل راديكال‌های آزاد مشتق از اكسيژن به انجام رسيده است. افزايش فعاليت GST نيز نشانگر گسترش روند LPO در اين سلول‌ها می‌باشد. مجموعه تغييرات فوق منجر به اختلال عملكردهای اسپرم شده كه منجر به كاهش قدرت باروری اسپرم و ناباروری به دنبال خواهد داشت. نیکوتین به راحتی از غشای سلول‌هـای بـدن عبـور می‌کند و قابلیت واکنش با برخی از اجـزاء درون سـلولی نظیـر پروتئین توبولین در سیتوپلاسم سلول‌های در حـال تقسـیم نظیـر سلول‌های زاینده جنسی را دارا است و بدین ترتیب موجب اختلال در تقسیم سلول می‌شود.
مطالعات نشان داد که تیمار نیکوتینی، موجب اختلال در فراینـد سپرماتوژنز، آتروفی و تحلیل بیضه‌ها در موش‌های آزمایشـگاهی می‌گردد). همچنین سیگار کشیدن پدر می‌تواند بـه همـراه آنومالی‌های مادرزادی و سرطان‌های اطفال باشـد و ایـن کـه بـا موتاژن بودن سیگار ارتباط دارد یا نه، هنوز روشـن نیسـت. مردان سیگاری به سه گروه تقسیم شدند. سیگاري خفیف)1-9 نخ در روز، (سـیگاري متوسـط ) 10-19نـخ در روز، ( سـیگاري شدید ) و بیش از 20 نخ در روز. اسپرم مردان سیگاری، تراکم و حرکت روبه جلوی کمتری نسـبت بـه افـراد غیرسیگاری دارد.
نتیجه‌گیری
هیچ تفاوت معنی داری در تراکم، تحرك، اشکال و کیفیت اسـپرم در مـردان سـیگاری و غیـرسـیگاری وجـود نـدارد. تنهـا مـردان سیگاری حجم مایع منی و میـزان کـل اسـپرماتوزوئید کمتـری نسبت به غیرسیگاری‌ها داشتند. اگرچـه مـردان سـیگاری کاهش باروری را بخاطر مصرف سیگار تجربه نمـی‌کننـد. ولی کسانی که کیفیت اسپرم خوبی ندارند، می‌توانند با ترک سیگار پیش آگهی بهتری را برای باروری خود رقم بزنند.
