تاثیر داروی پنتوکسی فیلین بر ناباروری مردان

ناباروری در مردان

امروزه بیش از60 میلیون نفر از مردم جهان با مشکلات ناباروري در مرحله اي از زندگی مشترك خود مواجه هستند.ناباروری به صورت عدم وقوع بارداری علی رغم نزدیکی مکرر و بدون استفاده از روش های پیش گیری از بارداری به مدت یکسال تعریف شده و نشان دهنده کاهش توانایی برای باروری می باشد. در 50 درصد موارد ناباروری، علل مردانه و مشــکلات اسپرم وجود دارد هر چند که اگر همسر مرد بارور باشد، ممکن است این فرد اصلا متوجّه مشکل ناباروری خود نشود.
عامل مردانه یکی از زمینه های شایع ناباروری در انسان در نظر گرفته می شود. در %40-30 مردان نابارور دلایل مشخصی پیدا نمی شود، یعنی ایدیوپاتیک می باشد که شــاید علل مختلفی مثل آلودگی محیط زیست، رادیکال های آزاد اکســیژن، ناهنجاری هــای ژنتیک و اپی ژنتیک داشــته باشــد.

سه عامل اساسی دخیل در ناباروری مردان شامل: کاهش تعداد اسپرم (آزوسپرمی و الیگوسپرمی)، ضعف قدرت حرکتی ( آستنو اسپرمی ) و شکل غیر طبیعی اسپرم ( تراتو اسپرمی ) می باشد. بدیهی است که هر چه کیفیت اسپرم ( حرکت ، تعداد و مورفولوژی اسپرم ) بالاتر باشد، میزان موفقیت لقاح افزایش می یابد.داروی پنتوکسی فیلین یـک داروي شـناخته شـده در مراکـز نابـاروري می باشد که هنوز عملکرد دقیق آن بر روي اسپرم جاي بحث دارد. در این مقاله ابتدا به معرفی این دارو می پردازیم و سپس اثرات پنتوکسی فیلین بر اسپرم را مورد بررسی قرار می دهیم .

معرفی داروی پنتوکسی فیلین

تاریخچه استفاده داروی پنتوکسی فیلین بـه سال 1972 بر می گردد. این دارو یک مشتق گزانتین می باشد که در بیماري هاي عروقـی نظیـر تصـلب شرائین جهت بهبود جریان خون شریانی استفاده می شود. پنتوکسی فیلین باعث کاهش ویسکوزیته خون می گردد که احتمالاً از طریق اثر بر قابلیت تغییر شکل گلبول های قرمز و چسبندگی و تجمع پلاکتی می باشد. این دارو باعث افزایش جریان خون در بافت های ایسکمیک و بهبود اکسیژن رسانی بافتی در بیماران دچار به بیماری های عروق محیطی و بهبود اکسیژن رسانی کورتکس مغز و مایع مغزی نخاعی در اختلالات عروقی مغز می شود.

پنتوکسی فیلین همچنین باعث مهار تولید سیتوکین ها و فاکتور آلفای نکروز کننده تومور( TNFالفا ) می شود که این خصوصیت در مورد تعدادی از بیماری ها تحت بررسی است. پنتوکسی فیلین موجب بهبود جریان خون از طریق کاهش ویسکوزیته ی خون و افزایش انعطاف گلبول های قرمز می گردد.پنتوکسی فیلین باعث از بـین بـردن رادیکـالهـاي آزاد، مهـار بیـان mRNA NF-KB و کاهش آپوپتوز سلول می شـود.

داروی پنتوکسی فیلین به سهولت از مسیر گوارشی جذب می گردد. مصرف غذا ممکن است سرعت جذب آن را کاهش دهد اما بر مقدار جذب تاثیری ندارد. پیک غلظت پلاسمایی دارو ممکن است در صورت مصرف همراه با غذا کاهش یابد.

عوارض جانبی پنتوکسی فیلین

• تپش قلب و احساس درد در قفسه سینه
• مشکلات گوارشی از جمله حالت تهوع ؛ نفخ ؛ اسهال ؛ یبوست
• عوارض پوستی مانند خارش شدید و کهیر
• سرگیجه

اثر پنتوکسی فیلین برپارامتر های اسپرم

امروزه یکی از مشکلات اساسی در بارورشدن تخمک، عدم تحرك و یـا تحـرك پیشـرونده ضـعیف اسپرم می باشد. هر چه کیفیت حرکتی اسپرم بهبود پیدا کند، میزان موفقیت سیکل درمانی IVF و ICSI افزایش می یابد. مطالعات گذشته نشان داده است که این دارو در محیط In vitro در طی لقاح آزمایشگاهی و در کمترین زمان می تواند سبب افزایش کیفیت و طول مدت تحرک اسپرم گردد. داروی پنتوکسی فیلین به عنوان مهار کننده آنزیم فسفودی استراز عمل کرده که خود باعث افزایش سطح AMP داخل سلولی می شود. این افزایش متعاقبا باعث ازدیاد گلیکولیز سلولی و تولید انرژی ATPخواهد شد. بنابراین سبب افزایش سطح تولید منبع انرژی ATP و افزایش تحرک اسپرم نیز می گردد. پنتوکسی فیلین ظرفیت اسپرم را در واکنش آکروزومی و پاسخ به کلسیم و مایع فولیکولار انسان را افزایش می دهد.

ایـن دارو به دلیل داشتن خاصیت آنتی اکسیدانتی در موارد کلینیکـی بـراي جـاروب کـردن گونـه هـاي فعـال اکسیژن وکاهش پراکسیداسیون لیپیدي که منجر به آپوپتـوز و آسیب غشاي اسپرم میشوند، اسـتفاده مـی شود. همچنین این دارو در درمـان نابـاروري، جهت افزایش خون بیضه اي مصرف می گردد. مطالعات نشان داده است که مصرف خوراکی پنتوکسی فیلین در بیماران مبتلا به واریکوسل ( پیچ خوردگی و اتساع عروق بیضه ای) باعث بهبودی کیفیت اسپرم در بیماران می شود. تحقیقات متعدد در زمینه ي آسیب DNA اسپرم بیانگر ایـن اسـت کـه بـین آسـیب DNA اسـپرم و تشـکیل جنـین و بلاستوسـیت، رشـد جنـین و بـاروري ارتبـاط معکـوس و قابـل ملاحظه اي وجود دارد اما مصرف پنتوکسی فیلین اثر حفاظتی بر یکپارچگی DNA ی اسپرم دارد.

نتیجه گیری

نتایج حاصل از پژوهش های گذشته نشان داده است. که تجویز پنتوکسی فیلین در افزایش پارامترهاي آنالیز مایع منی بخصوص تحرك اسپرم ها تاثیر قابل توجهی دارد.. و بعنوان داروي نسبتاً ارزان، مطمئن و با کاربرد آسان می تواند در ارتقاء کیفیت پارامترهاي مایع منی و بهبود روشهاي درمانی ناباروري مردان مورد استفاده قرار گیرد.

قرص های تقویت باروری