لکوسیتواسپرمی و ناباروری مردان

مقدمه

بیشتر موارد ناباروري، به علت ناهنجارهاي مربوط به مایع منی است.ناباروري مردان ناشـي از علـل متعـــددي از جملـــه اخـــتلالات هورمـــوني، اخـــتلالات كروموزومي، ناهنجاريهاي ساختاري بيـضه و اخـتلال در رونــد اســپرماتوژنز، ســموم، داروهــا، تشعــشعات راديواكتيو، بيماري هاي كليوي، كبدي يا خوني، اوركيت، ترومــاي بيــضه، تورشــن بيــضه، عــدم نــزول بيــضه، واريكوسل، بيماري هاي انسدادي مادرزادي يا اكتـسابي مسير انتقال اسپرم و در نهايت اخـتلال لکوسیتواسپرمی ميباشـد.

لکوسیتواسپرمی

يكي از علل ناباروري در مردان، اخـتلال عملكرد اسپرم به علت واكنش هاي التهابي مي باشد. ايـن واكنش ها ناشي از علل عفـوني و غيرعفـوني مـي باشـد و ويژگي آن ها وجود تعداد زياد لكوسيت در مـايع سـمينال است. اين وضعيت لكوسيتواسـپرمي نامیده می شود. بــا وجــود شــيوع بــالاي لكوسيتواســپرمي در  10-20% از مــردان نابارورهنوز نقش آن در پاتوژنز نابـاروري نامشخص است. لكوســيت هــاي پراكــسيداز مثبــت، منبــع عمــده توليــد راديكــالهــاي آزاد اكــسيژن در مایع سمینال هستند. علاوه بر لكوسيت هـاي مـايع سـمينال، اسپرم هـاي معيـوب بـويژه اسـپرم هـاي حـاوي بقايـاي سيتوپلاسمي نيز مي توانند به عنوان توليـد کننده ROS عمل نمايند.

تاثیر لکوسیتواسپرمی بر پارامترهای اسپرم

سلول هاي ژرمينال در مـردان، در همـه مراحـل تكـاملي خــود پتانــسيل ايجــاد ROS را دارنــد. عــده اي از محققـان، بـا توجـه بـه نقـش لكوسـيت ها در فاگوسـيتوز اسـپرم هـاي غيـر طبيعـي، اثـر لكوسيتواسـپرمي را بـر پارامترهاي اسپرم (تعداد، تحرك و مورفولوژي)، مثبـت مي دانند؛ اين اثر مثبت در برخي مطالعـات نيـز مـشاهده شده اسـت.

گروهـي ديگـر در مطالعـات خـود، تأثير منفي لكوسيتواسـپرمي را بـر پارامترهـاي اسـپرم نشان داده اند. در برخي از مطالعات نيـز ارتبـاطي ميـان لكوسيتواسپرمي و پارامترهـاي اسـپرم مـشاهده نـشده است. اسپرم نسبت به ROS حـساس اسـت؛ چـرا كـه غـشاي پلاســمايي آن حــاوي مقــدار زيــادي اســيدهاي چــرب غيراشــباع اســت و بــا توجــه بــه عــدم وجــود سيتوپلاسم در آن، فاقد آنـزيم هـاي محـافظتي اسـت يـا آنزيم هاي محافظتي آن خيلـي كـم اسـت.

همچنـين آنزيم هاي آنتي اكسيداني داخل سلولي قادر به محافظـت از غشاي پلاسـمايي اسـپرم در نـواحي آكـروزوم و دم اسپرم نيست. توليد ROS توسط دو منبع لكوسيتها، اسپرم يـا هـر دو، در مايع سمينال، استرس اكسيداتيو ايجاد ميگردد كه به پراكسيداسيون ليپيد، اختلال در تحرك اسپرم و كـاهش توانايي باروري آن منجر ميشود بنابراين تعيـين منشاء توليد ROS اضافي در مايع سمينال انسان اهميت فوق العاده اي دارد.

تاثیر عوامل محیطی

تصور اینکه لوکوسیتواسپرمی فقط نتیجه عفونت دستگاه تناسلی مرد است، اشتباه است. عوامل محیطی همچون استعمال دخانیات، مصرف الکل و همچنین ماری جوانا تعداد لکوسیت ها را در مایع منی افزایش می دهد. پرهیز طولانی مدت از مقاربت و برخی روش های ارتباط جنسی (مثل مقاربت مقعدی) می تواند موجب لوکوسیتواسپرمی شود. امروزه مستندات علمی متعدد، به لوکوسیت ها و فرآورده های حاصل از آن ها اشاره می نمایند که اثرات معنی داری بر اسپرم و عملکرد آن دارند. از این رو تشخیص لوکوسیتواسپرمی، علل ایجادکننده و درمان آن جایگاه ویژه ای در بررسی زوج های نابارور دارد.

درمان

لکوسیت ها یکی از منابع مهم گونه های واکنشگر اکسیژن در مایع منی به شمار می روند .اینکه این سلول ها چگونه وارد لوله های منی ساز می شوند، به خوبی شناخته نشده است، اما مطالعات نشان داده اند که به دنبال عفونت، اتصالات محکم بین سلول های سرتولی از بین رفته و یا مقاومت آن ها کم می شود و لکوسیت ها به داخل لوله های منی ساز هجوم می آورند.
ارتباط بین عفونت غدد ضمیمه ای و باروری کاهش یافته مردان به لحاظ علمی کاملا درك شده است و ابزار تشخیصی آن در دسترس است، با این حال درمان با استفاده از آنتی بیوتیک به منظور ایجاد باروری با نتایج ناامید کننده ای همراه بوده است. این مطلب احتمالا به دلیل برگشت ناپذیری آسیب های عملکردی ایجاد شده به دلیل عفونت یا التهاب مزمن است. بنابراین  جلوگیری، تشخیص سریع و درمان صحیح عفونت مجاری مردان از اهمیت بسزایی برخوردار است.

نتیجه گیری:

وجود مقادیر بالای لکوسیت منجر به افزایش تولید رادیکال های آزاد (ROS) در مایع سمینال می شود. رادیکال های آزاد و محصولات پایدار ناشی از آن (MDA)، باعث کاهش ظرفیت آنتی اکسیدانی (TAC) مایع سمینال می گردد. کاهش TAC و افزایش میزان MDA، باعث اختلال در عملکرد اسپرم به ویژه تحرک آن می گردد. با توجه به تاثیر مستقیم پارامترهای اسپرم بر قدرت باروری اسپرم و لقاح، می توان نتیجه گرفت که احتمالا لکوسیتواسپرمی منجر به اختلال در قدرت باروری مردان می گردد.

قرص های تقویت باروری