کریپتوزواسپرمیا ؛ علت ، تشخیص، درمان

کریپتوزواسپرمیا:

کریپتوزواسپرمیا یک اختلال شدید اسپرم است که با تعداد بسیار کم اسپرم مشخص می شود.به همین دلیل، کریپتوزواسپرمیا یکی از علل شایع ناباروری در مردان است. نمونه های اسپرم با کیفیت خوب،  دارای تعداد ، تحرک و مورفولوژی طبیعی می باشند. مردان مبتلا به کریپتوزواسپرمیا به عنوان آزواسپرمی در نظر گرفته می شوند، یعنی تعداد اسپرم موجود در انزال آن ها بسیار کم است. به همین دلیل ، احتمال بارداری طبیعی این مردان نزدیک به صفر است.

 تعریف کریپتوزواسپرمیا

کریپتوزواسپرمیا به عنوان تعداد کم اسپرم در انزال  تعریف می شود. در واقع ، اغلب با آزواسپرمی ، یعنی عدم وجود کامل اسپرم در انزال اشتباه گرفته می شود. به طور خاص ، هنگامی که تعداد اسپرم های یک مرد  کمتر از 100000 اسپرم در هر میلی لیتر باشد، مرد مبتلا به کریپتوزواسپرمیا تشخیص داده می شود.

کریپتوزواسپرمیا نوعی  الیگوزواسپرمی است که به تعداد کم اسپرم نیز اشاره دارد. اگر مقدار کل اسپرم بین 100000 تا 15 میلیون اسپرم در میلی لیتر باشد، نمونه را الیگوزواسپرمی می گویند. به عبارت دیگر ، کریپتوزواسپرمیا یک نوع شدید الیگواسپرمیا است، زیرا تعداد اسپرم به طور جدی در معرض خطر است.

برای دستیابی به حاملگی به طور طبیعی، علاوه بر تعداد اسپرم، تحرک و مورفولوژی اسپرم نیز باید طبیعی باشد.  در غیر این صورت، به ترتیب مواردی از آستنوزواسپرمی و تراتوزواسپرمی ایجاد می شود. باید توجه داشت که مردان مبتلا به کریپتوزواسپرمیا فقط چند اسپرم در انزال دارند. به همین دلیل ، اندازه گیری تعداد خاصی از اسپرم ها که قادر به حرکت تدریجی یا شکل طبیعی هستند تقریباً غیرممکن است.

تشخیص کریپتوزواسپرمیا

به منظور ارزیابی کیفیت نمونه اسپرم، مهمترین آزمایش، تجزیه و تحلیل مایع منی یا سمینوگرام است. سمینوگرام به شما امکان می دهد نمونه را از نظر ماکروسکوپی و میکروسکوپی بررسی کنید. اگر تغییراتی در پارامترهای مختلف اسپرم مشاهده شد، ممکن است پزشک شما را ملزم به انجام برخی آزمایشات اضافی کند .

از جمله:

• تجزیه و تحلیل هورمونی
• معاینات فیزیکی
• و  اسکن اولتراسوند.

هدف جمع آوری هرچه بیشتر اطلاعات برای یافتن علت ناباروری است.

رایج ترین آزمایشاتی است که برای تشخیص کریپتوزواسپرمیا انجام می شود:

2-1 محفظه شمارش اسپرم

برای تعیین تعداد اسپرم نمونه منی، پزشک نمونه را زیر میکروسکوپ با کمک یک اتاق شمارش بررسی می کند.امروزه دو نوع اتاق شمارش اسپرم وجود دارد:

محفظه Makler

با توجه به اینکه اندازه گیری اسپرم ها در واحد میلیون بر هر میلی لیتر می باشد، در موارد کریپتوزواسپرمیا نمی توان در این مقیاس اندازه گیری کرد و بنابراین  استفاده از این محفظه بی فایده می شود.انواع دیگر اتاق هایی که بتوانند مقادیر کمتری از اسپرم را پوشش دهند ، مورد نیاز است.

لام نئوبار

این لام به متخصص اجازه می دهد تا مقادیر 10000 اسپرم در میلی لیتر را به طور دقیق اندازه گیری کند. وقتی یک نمونه اسپرم دارای کریپتوزواسپرمیا باشد ، به احتمال زیاد هیچ اسپرم یا فقط تعداد کمی از آن ها در زیر میکروسکوپ یافت می شود. در این موارد ، نمونه سمن سانتریفیوژ می شود تا پلاسمای منی از بین برود. تعداد کمی از اسپرم های موجود در تماس با پایین لوله سانتریفیوژ (که به آن پلت گفته می شود) قرار می گیرد.سپس این نمونه ها زیر میکروسکوپ مشاهده می شوند. در حدود 30٪ موارد کریپتوزواسپرمی ، با  استفاده از این روش ، اسپرم در نمونه اسپرم یافت می شود.

2-2- آزمایشات هورمونی

دو نوع هورمون وجود دارد که نقش اساسی در باروری مردان دارند. به همین دلیل ، نظارت بر سطح آن  ها به ما اجازه می دهد تا تشخیص دهیم که اسپرماتوژنز (فرآیند تولید اسپرم) به طور عادی در بیضه ها در حال انجام است یا نه . ما در مورد FSH(هورمون محرک فولیکول) صحبت می کنیم که توسط غده هیپوفیز برای تنظیم تولید اسپرم آزاد می شود و اینهیبین B که با تشکیل سلول های اسپرم توسط بیضه آزاد می شود.

در اینجا آنچه FSH و مهار کننده B می تواند در مورد باروری مردان به ما بگوید: سطح طبیعی FSH و مهار کننده B نشان می دهد که اسپرماتوژنز به صورت نرمال در حال انجام است. این مورد در کریپتوزواسپرمیای انسدادی هم مشاهده می گردد. سطح FSH بالا و میزان پایین مهار کننده B ، نارسایی بیضه در روند  تولید اسپرم را نشان می دهد.

این مورد در کریپتوزواسپرمیای غیر انسدادی مشاهده می شود. سطح پایین FSH و مهار کننده B ، نشان می دهد که  غده هیپوفیز به درستی کار نمی کند ، که این امر به طور مستقیم بر اسپرماتوژنز تأثیر می گذارد. کاهش این دو هورومن را می توانیم در کریپتوزواسپرمیا ی غیر انسدادی مشاهده کنیم .

علت

کشف علل خاص کریپتوزواسپرمیا کار بسیار دشواری است. در بیشتر موارد ، مرد از ابتلا به این اختلال تا زمانی که شروع به بارداری کند، اطلاع ندارد. با این حال ، علل بالقوه را می توان با توجه به منشا آن ها در گروه های زیر طبقه بندی کرد:

علل قبل از بیضه

مواردی که تنظیم هورمونی اسپرماتوژنز را تغییر می دهند، از جمله شرایطی مانند هیپوگنادیسم ، یا عادت های ناسالم (تنباکو ، نوشیدنی های الکلی ، سموم محیطی و غیره).

علل بیضه

این علل ،بیضه ها را مستقیماً تحت تأثیر قرار می دهند، از جمله  ، هیدروسل ، ضربه ، واریکوسل …

علل پس از بیضه

آن ها باعث کریپتوزواسپرمیای  انسدادی می شوند، زیرا مانع از جریان اسپرم ها به خارج می شوند. به عنوان مثال می توان به انسداد مجرای انزالی ، وازکتومی و التهاب مجرای ادراری اشاره کرد. میزان شدت این علل تعیین می کند که آیا مرد از اولیگوزواسپرمیا ، کریپتوزواسپرمیا یا آزواسپرمیا رنج می برد.

درمان کریپتوزواسپرمیا

راه حل های بالقوه برای درمان کریپتوزواسپرمیا فقط به علت یا دلایل آن بستگی دارد. اولاً ، اگر کریپتوزواسپرمیا ناشی از عدم تعادل هورمونی باشد که بر تولید اسپرم تأثیر گذارد ، یک درمان جایگزینی هورمون ممکن است برای تحریک تولید اسپرم در بیضه ها موثر باشد.

از طرف دیگر ، در مواردی که به دلیل اختلال بیضه مانند واریکوسل باشد، باروری ممکن است از طریق یک روش جراحی اتفاق افتد. متأسفانه ، روش های طبیعی زیادی برای بهبود کریپتوزواسپرمیا وجود ندارد. پیروی از یک رژیم غذایی متعادل ، با غذاهایی که سرشار از آنتی اکسیدان و غیره هستند  و عادات سبک زندگی سالم می تواند به تولید اسپرم با کیفیت کمک کند.

کریپتوزواسپرمیا و بارداری

مردان مبتلا به کریپتوزواسپرمیا که مدت هاست در تلاش برای باردار شدن هستند ، به دلیل شمارش کم اسپرم ، دستیابی به یک بارداری طبیعی  برای آن ها بسیار دشوار است. کارشناسان توصیه می کنند زوجینی که سعی در به دنیا آوردن فرزند دارند مناسب ترین درمان برای آن ها استفاده از روش های کمک درمانی (IVF, ICSI)  می باشد.

به این ترتیب ، می توان مورفولوژی و تحرک اسپرم را قبل از اقدام با IVF,ICSI بررسی کرد.یک عارضه احتمالی که ممکن است در صورت انتخاب درمان IVF,ICSIرخ دهد این است که کیفیت اسپرم جمع شده کاهش یابد و هیچ اسپرم زنده ای وجود نداشته باشد.

در این حالت ، دو راه برای زوجین وجود دارد:

انجماد تخمک : برای اینکه زن تحت چرخه دیگری از تحریک تخمدان قرار نگیرد ، تخمک های بدست آمده در اولین چرخه تحریک IVF,ICSIتا زمان بازیابی جنین زنده منجمد می شوند.

بیوپسی بیضه: پزشک سعی می کند اسپرم را مستقیماً از بیضه از طریق بیوپسی بیضه بدست آورد ، روشی که از نظر پزشکی با نام استخراج اسپرم بیضه (TESE)  شناخته می شود.

برای جلوگیری از این امر ، توصیه می شود مردان مبتلا به کریپتوزواسپرمیا قبل از شروع چرخه IVF,ICSIچندین نمونه اسپرم را که حاوی اسپرم زنده هستند ، ذخیره کنند. با انجام این کار ، در صورتی که نمونه منی جمع آوری شده در روز بازیابی تخمک حاوی اسپرم صفر باشد ، می توان به نمونه منجمد روی آورد.

قرص های تقویت باروری