تحرک کم اسپرم ( آستنواسپرمیا) و ناباروری در مردان

یکی از علل ناباروری در مردان آستنوزواسپرمی یا آستنواسپرمی می باشد که بر تحرک اسپرم تأثیر می ­گذارد.آستنواسپرمیا معمولاً به عنوان اسپرم کند حرکت یا اسپرم تنبل شناخته می­شود. در طول این مقاله، ما علل تحرک ضعیف اسپرم و همچنین روش­های استفاده شده برای تشخیص آن، و بهترین گزینه ­های درمان را توضیح خواهیم داد.

1-تشخیص آستنواسپرمیا چگونه است؟

سمینوگرام یک آزمایش تشخیصی برای آستنواسپرمیا می باشد. در طی تجزیه و تحلیل اسپرم، یک قطره منی به زیر محفظه شمارش اسپرم (Makler یا Neubauer) در زیر میکروسکوپ وارد می ­شود و 100 اسپرماتوزوئید شمارش می­ شود. درصد اسپرم هایی که دارای تحرک پیشرونده هستند، درصد اسپرم های متحرک غیر پیشرونده (اسپرم هایی که حرکت دارند اما حرکت نمی­ کنند) و در نهایت درصد اسپرم های بی­ حرکت مشخص می­ شوند.

طبق معیارهای تعیین شده توسط سازمان جهانی بهداشت ( WHO) ، اسپرم هایی دارای حرکت طبیعی هستند که :

حرکت پیشرونده و غیر پیشرونده ی آنها برابر یا بیشتر از 40 % باشد.

حرکت پیشرونده اسپرم بالاتر از 32% باشد، یعنی می توان گفت که اسپرم قادر به حرکت به سمت جلو است.

1-1-تجزیه و تحلیل مایع منی

به گفته جنین شناس، لورا میفسود، تکرار تجزیه و تحلیل مایع منی قبل از تشخیص قطعی آستنواسپرمی بیمار، بسیار مهم است. تشخیص آستنواسپرمی یا هر تشخیص دیگر اسپرم با تجزیه و تحلیل اسپرم، اشتباه است، زیرا ممکن اختلال در اسپرم به دلیل یک عامل خارجی یا محیطی یا شرایط موقتی بیمار باشد. به همین دلیل، تکرار آزمایش اسپرم برای تأیید تشخیص ضروری است.

2-طبقه بندی آستنواسپرمیا به چه صورت می باشد؟

بسته به درصد اسپرم های بی تحرکی  که در نمونه بررسی شده وجود دارد، می توان انواع مختلفی از آستنواسپرمی را تشخیص داد. همانطور که در زیر مشاهده خواهید کرد، درجه های مختلف آستنواسپرمی به وضوح مشخص نشده است. تشخیص نهایی می تواند بر اساس نوع و سرعت حرکت و همچنین تعداد اسپرم های بی حرکت باشد. به طور کلی ، دو درجه شدت وجود دارد:

2-1- آستنواسپرمیا خفیف تا متوسط

این سطح زمانی تشخیص داده می شود که درصد اسپرم های بی حرکت، یا اسپرم هایی با تحرک ضعیف ، بین 60 تا 75 درصد باشد. اگر فقط تعداد کمی از اسپرم ها قادر به شنا باشند اما به تدریج به جلو حرکت کنند ، می توان آن را به عنوان آستنواسپرمی خفیف ارزیابی کرد.

2–2 -آستنواسپرمیا  شدید

در آستنواسپرمی شدید درصد اسپرم های بی حرکت نزدیک به 75-80٪ یا حتی بیشتر می باشد، می توانیم تشخیص دهیم که این یک مورد شدید آستنواسپرمی است. در واقع اگر تعداد اسپرم های دارای تحرک سریع و پیشرونده خیلی کم باشد ، به عنوان آستنواسپرمی شدید نیز شناخته می شود.

3-علل آستنواسپرمی چیست؟

علل آستنواسپرمی به طور دقیق مشخص نشده است. با این حال، گفته شده که تحرک اسپرم ممکن است تحت تأثیر عوامل زیر باشد:

• وجود آنتی بادی های ضد اسپرم
• مصرف بیش از حد الکل یا سایر مواد مخدر ( ماری جوانا و غیره)
• سن بالا: بعد از 45 سال کاهش در تحرک اسپرم دیده می شود.
• تب
• قرار گرفتن در معرض عوامل سمی (کودها ، حلال های شیمیایی و غیره)
• عفونت هایی که اسپرم را تحت تأثیر قرار می دهند.
• تغذیه ضعیف
• قرار گرفتن طولانی مدت در معرض گرما
• مشکلات بیضه
• Teratozoospermia ، که به تغییرات در شکل اسپرم اشاره دارد.
• درمان های ضد سرطان مانند شیمی درمانی و رادیوتراپی
• واریکوسل

وجود سایر اختلالات اسپرم مانند تراتوزواسپرمیا یا الیگوسپرمیا می تواند باعث آستنواسپرمی شود. در مجموع، همه آن ها باعث کاهش کیفیت پارامتر های اسپرم می شود. اصطلاح تراتوزواسپرمیا به ناهنجاری هایی گفته می شود که مورفولوژی اسپرم را تحت تأثیر قرار می دهند. از طرف دیگر، الیگوسپرمیا برای اشاره به وجود تعداد کم اسپرم در منی استفاده می شود.

4- درمان “اسپرم تنبل ” به چه صورت می باشد؟

در مورد گزینه های درمانی احتمالی، دو روش ممکن وجود دارد که بتوان حرکت اسپرم را بهبود بخشید یا حتی حرکت طبیعی اسپرم را بازیابی کرد:

5-درمان طبیعی به چه صورت می باشد؟

داشتن سبک زندگی سالم ، ترک عادت های سمی که ممکن است به کیفیت کلی اسپرم از جمله کیفیت اسپرم آسیب برساند ، مهم است. این می تواند در برخی موارد آستنواسپرمی خفیف یا متوسط ​​به بازیابی کمک کند.

6-درمان دارویی به چه صورت می باشد؟

برخی از داروها وجود دارد که می تواند برای افزایش کیفیت اسپرم و کاهش اختلال حرکت اسپرم مورد استفاده قرار گیرد. با این وجود ، این تنها در موارد خفیف ناباروری مردان به دلیل اختلال اسپرم موثر است. در موارد آستنواسپرمی شدید ، بازگرداندن باروری با هر یک از این گزینه های درمانی پیچیده است. تنها گزینه باقی مانده برای پدر شدن ، فناوری تولید مثل کمک (ART) خواهد بود.

7- آستنواسپرمی و ناباروری مردان

آستنواسپرمی دلیل ناباروری مردان است. هدف نهایی سلولهای اسپرم باروری تخمک و ایجاد موجودی جدید است. برای انجام این کار ، آنها باید از چندین موانع عبور کنند تا زمانی که بتوانند به لوله های فالوپ ، جایی که تخمک منتظر است ، برسند. از آنجا که تحرک اسپرم تحت تأثیر آستنواسپرمی قرار دارد ، دستیابی به این هدف پیچیده است.

به همین دلیل ، تلقیح داخل رحمی (IUI) در این موارد توصیه نمی شود. در طول دستگاه تناسلی زنان، اسپرم ها با موانع متعددی روبرو هستند: فقط چابک ترین و سریعترین اسپرم ها بر همه اسپرم های دیگر غلبه می کند و به هدف نهایی یعنی دیدار با سلول تخمک می رسند. هنگامی که اسپرم قادر به حرکت به جلو نیست، باردار شدن به طور طبیعی بسیار سخت می شود. در این موارد ، ART تنها گزینه باردار شذن است.

6-گزینه هایی برای رسیدن به بارداری

هنگامی که مردی آستنواسپرمی است و بنابراین نمی تواند همسر یا شریک زندگی خود را باردار کند، توصیه می شود بهترین روش درمانی لقاح آزمایشگاهی(IVF)  باشد.یا معمولی یا با استفاده از تزریق اسپرم داخل سیتوپلاسمی (ICSI). به طور خلاصه ، این گزینه های بالقوه درمان کمک به تولید مثل موجود است:

IVF معمولی

در موارد آستنواسپرمی خفیف، این روش بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد. با این روش ، اسپرم به خودی خود تخمک را ملاقات میکند.

ICSI

در شدیدترین موارد آستنواسپرمی، ICSI اولین گزینه می باشد. برخلاف نسخه مرسوم، در این حالت، این جنین شناس است که اسپرم را به تخمک تزریق می کند ، بنابراین تحرک لازم نیست.

اهدای اسپرم

اگر حاملگی با هر یک از دو روش قبلی ذکر شده حاصل نشود، استفاده از اسپرم اهدا کننده تنها گزینه پدر شدن می باشد.

7-درمان های احتمالی آستنواسپرمی چیست؟

آستنواسپرمی کاهش تحرک اسپرم است. طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی (WHO)، تحرک پیشرونده بیش از 32٪ (31-34٪) طبیعی تلقی می شود، در حالی که تحرک کلی (پیشرو + غیر مترقی) 40٪ (38-42٪) است.

هنگامی که در دو سمینوگرام انجام شده بر روی بیمار با یک دوره 2-3 ماهه تحرک کمتری یافت شود، آن را به عنوان آستنواسپرمی در نظر می گیرند. خط اول درمان باید در جهت بهبود عادت­ها و کیفیت زندگی باشد:

• عدم استعمال سیگار
• عدم نوشیدن الکل
• عدم مصرف دارو
• ورزش
• اضافه وزن
• داشتن رژیم غذایی متعادل و غیره.

در مورد درمان دارویی احتمالی، این باید همیشه توسط متخصص ارولوژی نشان داده شود که آندروژن ها ، hCG  ، بروموکریپتین، آلفا بلوکرها، کورتیکواستروئیدهای سیستمیک و مکمل های منیزیم در درمان آستنواسپرمی موثر نیستند. علاوه بر این، هورمون محرک فولیکول و آنتی استروژن ها در ترکیب با تستوسترون ممکن است درمان های مفیدی در بیماران منتخب باشد (همیشه تحت نظارت دقیق پزشکی توسط یک متخصص). درمان ناباروری ناشی آستنواسپرمی استفاده از تکنیک های کمک باروری است که  ورود اسپرم به تخمک را تسهیل می کند.

قرص های تقویت باروری