نوشته ها در دسته بندی: تغذیه

مقدمه

در این مقاله به بررسی اثرات خرنوب بر تولید مثل مردان می پردازیم.تولید مثل، که از اولویت هاي اصلی سازمان بهداشت جهانی است، اساس بقاي انسان است. عوامل زیادي وجود دارند که می توانند پتانسیل تولید مثلی را کاهش و یا کاملاُ از میان ببرند و سبب ناباروري شوند. ناباروري به عدم رخداد بارداري در یک زوج، پس از یک سال نزدیکی بدون استفاده از روش هاي پیشگیري از بارداري اطلاق می شود. حدود 10 تا 15درصد زوج ها به این مشکلات مبتلا هستند که در 40 درصد موارد، ناباروري مردان، علت اصلی و در 20 درصد موارد هر دو عامل زنانه و مردانه مطرح است.

حدود یک چهارم زوج هاي ایرانی، ناباروري اولیه را در طول زندگی مشترکشان تجربه می کنند. یکی از دلایل ناباروري در مردان آستنوزواسپرمی با منشا نامشخص است. این وضعیت با کاهش حرکت اسپرم یا نبود حرکت اسپرم در مایع منی مشخص می شود.

در سال هاي اخیر تولید بیش از حد گونه هاي واکنش پذیر اکسیژن(ROS) به وسیله لوکوسیت ها و نیز اسپرم هاي غیرطبیعی در مایع منی و به دنبال آن ایجاد استرس اکسیداتیو یکی از دلایل ناباروري در مردان مطرح گردیده است. رادیکال هاي آزاد از مسیرهاي مختلف متابولیکی در هر سلول هوازي ساخته می شوند اما منشا اصلی آن ها در مایع سمینال مردان سلول هاي سفید و اسپرم هاي غیرطبیعی و نابالغ می باشند.

از آنجایی که آنتی اکسیدان ها نقش محوري در دفاع سلول ها علیه رادیکال هاي آزاد دارند، بنابراین احتمال می رود که کاهش فعالیت آنتی اکسیدان هاي سیستم فیزیولوژیکی بدن با کاهش کیفیت سلول هاي اسپرم مرتبط باشد.یافته هاي متعددي نشان می دهد که گونه هاي فعال اکسیژن می توانند پارامترهاي متعدد اسپرم از جمله مرفولوژي و حرکت اسپرم ها را به شدت تحت تاثیر قرار دهند.

خرنوب

خرنوب(Carob) با نام علمیCeratonia silique یکی از گیاهان خانواده Fabaceae است که در 15 سال اول زندگی خود هیچ میوه ای نمی دهد. میوه ای به رنگ قهوه ای با طعم بسیار شیرینی دارد و حاوی حدود 14 عدس بسیار سخت است. این گیاه در کشورهای خاص آسیایی از جمله چین ، مالزی ، ترکیه و ایران رشد می کند.این گیاه به طور گسترده در استان فارس رشد می کند.در واقع میوه خرنوب غلاف قهوه ای به طول 10-25 سانتی متر است که وزن آن از 80-90٪ غلاف و 10-20٪ دانه تشکیل شده است.

ترکیبات خرنوب

خرنوب داراي سطوح بالایی از کربوهیدرات ، پروتئین و سطح پایینی از چربی و شامل حدود 7درصد فیبر خام می باشد. همچنین منبع غنی از آهن،کلسیم، سدیم، پتاسیم، فسفر و گوگرد و نیز ویتامین هاي E،D،C، نیاسین(B3)، اسید فولیک(B9) و پیریدوکسین(B6) است. پودر خرنوب شامل 11 ترکیب فنولی است، که پیروکالول، کاتکول و اسیدکلروژنیک را به مقدار زیاد و مقادیر کمی از سایر ترکیبات فنولی مثل کومارین، سینامیک، فرولیک و اسید گالیک را دارد. همچنین داراي 17 اسیدهاي چرب می باشد، عمدتا از چهار اسیدچرب شامل: اولئیک، لینولئیک، پالمتیک و اسید استئاریک است.به علاوه حاوی مواد معدنی مانند پتاسیم ، سدیم ، کلسیم ، آهن و فسفر است.

تاثیرات دارویی خرنوب

مطالعات نشان می دهد که خرنوب فشار خون ، دیابت و یبوست را بهبود می بخشد. علاوه بر این دارای خواص ضد سرطانی ، ضد تنگی نفس و آسم ، ضد باکتری و آنتی اکسیدان قوی است. مطالعات نشان داد که افزودن 10 و 20 درصد پودر خرنوب به رژیم غذایی ، پارامترهای لیپیدی و هیستوپاتولوژی قلب ، کبد و کلیه را بهبود بخشید. مطالعات دیگر خواص آنتی اکسیدانی قوی و همچنین سایتوتوکسسیتی(cytotoxicity) عصاره خرنوب و کاهش آسیب DNA توسط سلول های سرطانی را گزارش کرده اند. تجویز خرنوب باعث بهبود هیستوپاتولوژی روده بزرگ ، کاهش سطح مالون دی آلدئید و افزایش سطح آنزیم های آنتی اکسیدان در کولیت اولسراتیو شد. علاوه بر این ، ضد خواص التهابی و نوروتوکسیک برای خرنوب گزارش شده است.

خرنوب و باروری

طبق نتایج مطالعات انجام گرفته، در طول دهه هاي گذشته کیفیت اسپرم کاهش یافته است.ریزمغذي هاي مختلفی در متابولیسم اسپرم نقش دارند.محتواي بالاي اسیدهاي چرب غیر اشباع در غشاي پلاسمایی اسپرم را دلیل حساس بودن بالاي اسپرم نسبت ROS می دانند. اسپرم ها توسط پراکسیداسیون لیپید غیر فعال می شوند که همراه با تغییر در عملکرد غشا، تغییر در متابولیسم و مورفولوژي و تحرك و باروري است. هم اسپرم و هم مایع سمینال حاوي آنتی اکسیدان هایی هستند که قادر به مقابله با اثرات مضرROS هستند.مطالعات نشان داده اند که مردان نابارور به احتمال زیاد نسبت به مردان بارور داراي ظرفیت آنتی اکسیدانی پایین تری هستند.

در مطالعه ای مشخص شد که دریافت خرنوب می تواند باعث افزایش غلظت و تحرك اسپرم و کاهش استرس اکسیداتیو و عوامل التهابی بشود.همچنین در مطالعه دیگری مشخص شد که این گیاه بر آپوپتوز بیضه ها نیز موثر است.به نظر می رسد مکانیسم تأثیر احتمالی عصاره میوه خرنوب بر آپوپتوز بیضه از طریق تأثیر بر ژن های درگیر در آپوپتوز است. علاوه بر این ، تأثیر آن بر سطح مالون دی آلدئید و سیستم آنتی اکسیدانی بدن منجر به تغییر در سطح استرس اکسیداتیو می شود. دریافت گیاهان با ظرفیت آنتی اکسیدانی میتواند یکی از راه هاي مقابله با آسیب هاي اکسیداتیو اسپرم در این گروه از مردان نابارور باشد.

در طب سنتی فارسی ، از میوه خرنوب به عنوان داروی ضد عفونی کننده و برای افزایش حجم منی انسان برای درمان ناباروری مردان استفاده می شود. اخیراً نشان داده شده است که عصاره آبی غلاف خرنوب تأثیر مثبتی بر پارامترهای تولید مثل مردان دارد. در مطالعه دیگری که انجام شده است ، استفاده از عصاره هیدروالکلی دانه های خرنوب باعث افزایش سطح هورمون های جنسی و تراکم اسپرم در توبول های مایع ساز می شود.

شواهد نشان می دهد که سرب برای سیستم تولید مثل مردان سمی است. قرار گرفتن در معرض سرب باعث تولید گونه های اکسیژن فعال (ROS) ، پراکسیداسیون لیپید و کاهش آنتی اکسیدان ها می شود که منجر به ایجاد استرس اکسیداتیو در بافت بیضه می شود. همچنین ، سرب پارامترهای اسپرم وفعالیت اسپرماتوزوئیدها را کاهش می دهد. قرار گرفتن در معرض سرب با کاهش سطح AMP درون سلولی اسپرم و کلسیم و کاهش فسفوریلاسیون تیروزین پروتئین های اسپرم، عملکرد طبیعی اسپرم را مختل می کند. همچنین،گزارش شده است که عصاره غلاف خرنوب تأثیر مثبت احتمالی در برابر سمیت سرب دارد و ممکن است در جذب سرب تداخل ایجاد کند

علی غفاری

دانشجوی تغذیه دانشگاه گرگان

نقش تغذیه در ناباروری بیشتر از اون چیزی هست که فکرش رو می کنید. در مجموعه پزشکی ناباروری اسپو با جدیدترین مقالات تغذیه ای که میتونه به تقویت یا درمان ناباروری شما کمک کنه با شما خواهم بود

با وجود پیشرفت های مداوم در دنیای پزشکی ، چاقی با خطر مرگ و میر بزرگسالان تا حدود 2.8 میلیون نفر در سال همچنان به عنوان یک خطر عمده برای سلامتی در جهان به شمار می رود. اکثر بیماری های مزمن مانند دیابت ، فشار خون بالا و بیماری های قلبی عمدتا مربوط به چاقی است که معمولاً نتیجه سبک زندگی و عادات غذایی نادرست است. رژیم های مناسب غذایی برای کاهش وزن می توانند تا حدی به کنترل اپیدمی چاقی کمک کنند. یک رژیم غذایی که ثابت شده که برای کاهش سریع وزن بسیار موثر است ،رژیم غذایی کتوژنیک با کربوهیدرات بسیار کم و چربی بالا است.

رژیم کتوژنیک

رژیم کتو که به عنوان رژیم کتوژنیک نیز شناخته می شود ، نوع خاصی از رژیم غذایی است که در آن کربوهیدرات کم مصرف می شود اما محتوای چربی ها و پروتئین ها در مواد غذایی بالا نگه داشته می شود. بنابراین وزن بدن با چربی های بالا کاهش می یابد. این روش رژیم غذایی نیز چندین سال است که در حال انجام میباشد و اثر بیوشیمیایی گرسنگی را افزایش می دهد. با کاهش مصرف کربوهیدرات ها بدن مجبور می شود به اکسیداسیون اسیدهای چرب روی بیاورد.

بنابراین فرآیند کتوژنز در بدن اتفاق می افتد و مقدار کافی کالری برای فعالیت های عادی روزانه در بدن ما باقی می ماند. از آنجایی که این رژیم اکسیداسیون و کتوژنز را تحریک می کند ، بنابراین به دلیل مزایای آن ، اکنون برای درمان اختلالات مختلف مانند صرع ، بیماری های پارکینسون ، بیماری آلزایمر ، آسیب مغزی و اسکلروز جانبی آمیوتروفیک نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

اگرچه مزایای رژیم کتوژنیک بیشتر است ، اما کاهش تراکم استخوان عوارض جانبی رژیم کتوژنیک است که منجر به پوکی استخوان می شود.در این نوع رژیم ، با محدود شدن میزان کالری رژیم غذایی خطر ابتلا به بیماری های مختلف نیز کاهش می یابد.مصرف غذای کم کربوهیدرات ،متابولیسم بدن را تغییر می دهد و اکسیداسیون اسیدهای چرب را در بدن آغاز می می کند، بنابراین می تواند باعث افزایش طول عمر فرد نیز شود.
رژیم کتوژنیک از میزان چربی بالا ، پروتئین های متوسط و کربوهیدرات های بسیار کم تشکیل شده است. درشت مغذی ها در این رژیم غذایی تقریباً به 55٪ تا 60٪ چربی ، 30٪ تا 35٪ پروتئین و 5٪ تا 10٪ کربوهیدرات تقسیم می شوند. به طور خاص ، در یک رژیم 2000 کیلوکالری در روز ، میزان کربوهیدرات ها 20 تا 50 گرم در روز است.

تاریخچه رژیم کتوژنیک

راسل وایلدر برای اولین بار در سال 1921 از رژیم کتوژنیک برای درمان صرع استفاده کرد. وی همچنین اصطلاح “رژیم کتوژنیک” را ابداع کرد. برای تقریباً یک دهه ، رژیم کتوژنیک به عنوان یک رژیم درمانی برای صرع کودکان از جایگاهی در دنیای پزشکی برخوردار بود و تا زمانی که محبوبیت آن با معرفی عوامل ضد صرع متوقف شد ، به طور گسترده مورد استفاده قرار می گرفت. تجدید حیات رژیم کتوژنیک به عنوان یک فرمول سریع کاهش وزن مفهوم نسبتاً جدیدی است که نشان داده شده است حداقل در کوتاه مدت بسیار موثر است.

فیزیولوژی رژیم کتوژنیک

اصولاً کربوهیدرات ها منبع اصلی تولید انرژی در بافت های بدن هستند. هنگامی که بدن کاهش دریافت کربوهیدارت ها به میزان کمتر از 50 گرم در روز داشته باشد ، ترشح انسولین به میزان قابل توجهی کاهش می یابد و بدن به حالت کاتابولیک وارد می شود. ذخایر گلیکوژن تخلیه می شود ، بدن مجبور می شود تغییرات متابولیکی خاصی را تجربه کند. در صورت کمبود کربوهیدرات در بافتهای بدن ، دو فرآیند متابولیکی عمل می کنند: گلوکونئوژنز و کتوژنز.

گلوکونئوژنز

گلوکونئوژنز تولید درون زای گلوکز در بدن است ، به ویژه در کبد در درجه اول از اسید لاکتیک ، گلیسرول و اسیدهای آمینه آلانین و گلوتامین. هنگامی که میزان دسترسی به گلوکز بیشتر کاهش یابد ، تولید درون زای گلوکز قادر به تأمین نیازهای بدن نیست. و کتوژنز برای تأمین منبع انرژی متناوب به شکل اجسام کتون آغاز می شود. اجسام کتون به عنوان منبع اصلی انرژی جایگزین گلوکز می شوند. در طی کتوژنز به دلیل فیدبک پایین گلوکز خون ، محرک برای ترشح انسولین نیز کم است ، که محرک ذخیره چربی و گلوکز را به شدت کاهش می دهد. سایر تغییرات هورمونی ممکن است به افزایش تجزیه چربی ها منجر شود که منجر به تولید اسیدهای چرب می شود.

اسیدهای چرب به استواستات متابولیزه می شوند که بعداً به بتا-هیدروکسی بوتیرات و استون تبدیل می شود. اینها کتون های اصلی بدن هستند که با حفظ یک رژیم کتوژنیک در بدن جمع می شود. از این حالت متابولیک به عنوان “کتوز تغذیه ای”(Nutritional Ketosis) یاد می شود. تا زمانی که بدن از کربوهیدرات ها محروم باشد ، متابولیسم در حالت کتوتیک باقی می ماند. حالت کتوز تغذیه ای کاملاً ایمن در نظر گرفته می شود ، زیرا اجسام کتون در غلظت های کم و بدون تغییر در pH خون تولید می شوند. این حالت تفاوت زیادی با کتواسیدوز دارد که یک وضعیت بسیار خطرناک برای حیات است که کتون ها در غلظتهای بسیار بالا تولید می شود و PH خون را به حالت اسیدی تغییر می دهد.

اجسام کتونی

کتون بادی سنتز شده در بدن می تواند به راحتی برای تولید انرژی توسط قلب ، بافت عضلانی و کلیه ها مورد استفاده قرار گیرد. اجسام کتونی همچنین می توانند از سد خونی مغزی عبور کرده و منبع انرژی متفاوتی را برای مغز فراهم کنند. گلبول های قرمز و کبد به ترتیب به دلیل کمبود میتوکندری و آنزیم دیافوراز از کتون استفاده نمی کنند. تولید کتون بادی به عوامل مختلفی از جمله میزان متابولیسم پایه (BMR) ، شاخص توده بدن (BMI) و درصد چربی بدن بستگی دارد.

کتون بادی در مقایسه با گلوکز ، آدنوزین تری فسفات(ATP) بیشتری تولید می کند. که گاهی اوقات به طور مناسب “سوپر سوخت”(Super Fuel) نامیده می شود. صد گرم استواستات 9400 گرم ATP تولید می کند. و 100 گرم بتا هیدروکسی بوتیرات 10،500 گرم ATP تولید می کند. در حالی که ، 100 گرم گلوکز فقط 8700 گرم ATP تولید می کند.به این دلیل بدن می تواند تولید سوخت کارآمد را حتی در هنگام کمبود کالری حفظ کند.کتون بادی همچنین آسیب رادیکال های آزاد را کاهش می دهد و ظرفیت آنتی اکسیدانی را افزایش می دهد.

رژیم کتوژنیک و باروری مردان

رشد همه گیر چاقی به عنوان بزرگترین مشکل بهداشت عمومی در نظر گرفته می شود. که با کاهش پتانسیل باروری مردان در 50 سال گذشته همراه است. هم اکنون نیز تأثیر کاهش وزن بر پارامترهای منی بحث برانگیز است و به خوبی درک نشده است. در یک مطالعه جدید اثر کاهش زیاد و قابل توجه وزن را بر پارامترهای مایع منی در دو مرد چاق مبتلا به سندرم متابولیک گزارش داده اند. بیماران این مطالعه یک رژیم کتوژنیک بسیار کم کالری (Very-Low-Caloric-Ketogenic-Diet) را طبق یک برنامه کاهش وزن تجاری (Pronokal) دنبال کردند ، که شامل سبک زندگی و اصلاح رفتار بود.

تجزیه و تحلیل منی و مورفولوژی اسپرم بر اساس دستورالعمل های سازمان بهداشت جهانی انجام شد. که در نتیجه این مطالعه تمام مشخصات منی در هر دو بیمار به وضوح بهبود یافت. تحرک کلی و تحرک اسپرم و مورفولوژی اسپرم طبیعی در هر دو بیمار بهبود یافت. در نتیجه ، علاوه بر بهبود قابل توجه در پروفایل های متابولیکی و هورمونی ، به نظر می رسد که این مطالعه از کارآیی کاهش وزن توسط یک رژیم کتوژنیک بسیار کم کالری (VLCKD)در بهبود تحرک و مورفولوژی اسپرم بیماران چاق پشتیبانی می کند.

نمونه ای از رژیم کتوژنیک

از غذا هایی که می توان در این رژیم استفاده کرد می توان به:
تخم مرغ،گوشت طیور،ماهی های چرب،گوشت،لبنیات پرچرب،پنیر های پرچرب،آجیل،کره بادام زمینی،گیاهان غیر نشاسته ای و چربی های سالم مثل روغن نارگیل،روغن ریتون،روغن آواکادو و … اشاره کرد.

از غذایی های که نمی توان در این رژیم استفاده کرد می توان به:
نان،غذا های شیرین و شکر دار،نوشیدنی های شیرین شده،پاستا،غلات،گیاهان نشاسته ای و حبوبات،میوه جات،سس های پرکربوهیدارت،نوشیدنی های الکلی و … اشاره کرد.

علی غفاری

دانشجوی تغذیه دانشگاه گرگان

نقش تغذیه در ناباروری بیشتر از اون چیزی هست که فکرش رو می کنید. در مجموعه پزشکی ناباروری اسپو با جدیدترین مقالات تغذیه ای که میتونه به تقویت یا درمان ناباروری شما کمک کنه با شما خواهم بود

تاکنون مطالعات زیادی در ارتباط با اثر امگا3 بر باروری مردان صورت گرفته است که در این مقاله در اتباط با اثر امگا3 بر باروری مردان صحبت خواهیم کرد.

امگا 3

لیپید ها ترکیباتی هتروژن هستند که به علت یک خاصیت فیزیکی مشترک در یک گروه قرار می گیرند.این خاصیت مشترک آب گریز بودن و انحلال ناپذیری آن ها در آب یا ترکیبات قطبی است. اهمیت و کاربرد این ترکیبات شامل:
• ذخیره ی انرژی،
• عایق الکتریک و حرارتی،
• نقش های سیگنالینگ و ساختاری در بدن انسان است.
لیپید ها به سه گروه اصلی
• لیپید های ساده،
• لیپید های مرکب
• لیپید های متفرقه
تقسیم می شوند.

در گروه لیپیدهای ساده، اسید های چرب متصل با گروه الکل قرار دارند که به طور عامیانه چربی نامیده می شوند.این اسید های چرب که زنجیره هایی هیدروکربنی در ساختار چربی ها هستند، به انواع مختلفی تقسیم می شوند که شامل:
• کوتاه زنجیر
• متوسط زنجیر
• بلند زنجیر هستند.
از طرف دیگر این اسید های چرب را می توان به دو
• گروه اشباع
• غیر اشباع تقسیم کرد.

سه نوع اسید چرب طبیعی وجود دارد:

اشباع
غیر اشباع با یک پیوند دو گانه(MUFA)
غیر اشباع با چند پیوند دوگانه(PUFA).

اسیدهای چرب PUFA از اسید های چرب ضروری هستند ، زیرا بدن انسان توانایی تولید آن ها را ندارند. امگا 3 در واقع نوعی اسید چرب غیر اشباع است که در زنجیره ی کربنی خود در محل سومین کربن دارای پیوند دو گانه است،از این رو امگا 3 نامیده می شود و برای امگا 6 این پیوند در پیوند ششمین کربن قرار دارد.اسید (DHA) Docosahexanoic ، اسید Eicosapentanoic (EPA)و آلفا لینولنیک اسید PUFA های اصلی امگا 3 هستند.اسید لینولئیک و اسید آراشیدونیک اصلی ترین PUFA های امگا 6 هستند.

منابع غذایی امگا 3

فقط گیاهان و جانوران آبزی توانایی سنتز اسید های چرب امگا 3 دارند و بدن انسان قادر به سنتز آن نیست.از این رو مصرف چربی های امگا 3 برای افراد ضروری است.بهترین منابع غذایی امگا 3 گیاهانی همچون روغن تخم کتان،روغن کانولا،روغن سویا،و گیاهان خانواده شنبلیله هستند.اما در مورد منابع جانوری امگا 3 می توان از ماهی ساردین،ماهی خال مخالی آتلانتیک،ماهی سالمون،کولی،ماهی آزاد و قزل آلا و … نام برد.

مکمل های امگا 3

اما اگر فردی به دلایل مختلف همچون مشکلات اقتصادی،عدم تحمل برخی مواد غذایی و … توانایی تهیه یا مصرف مواد غذایی ذکر شده را نداشت باشند، می توانند از مکمل های امگا 3 که به صورت کپسول در داروخانه ها موجود می باشد استفاده کنند. نحوه مصرف این مکمل ها می تواند متفاوت باشد،پس بهتر است براساس درستورالعملی که بر روی جعبه این مکمل ها درج شده عمل شود.

نیاز به امگا 3

امروزه به علت رژیم های غذایی اشتباه و مصرف بی رویه روغن ها و مواد غذایی آماده یا فست فود ها،چاقی و بیماری های قلبی عروقی به شدت افزایش یافته است.یکی از مهمترین دلایل آن مصرف بی رویه اسید های چرب امگا 6 است که قسمت غالب روغن های آفتاب گردان از این نوع است. نسبت ایده آل امگا 6 به امگا 3 1 به1 است اما طی 100 سال گذشته ، امگا 6 رژیم های غربی به طرز چشمگیری افزایش یافته است که این امر منجر به افزایش نسبت امگا 6 / امگا 3 از 25به1 به 40به 1 شده است.پس لازم است که با دریافت امگا 3 چه از طریق رژیم غذایی و یا از طریق مکمل های امگا 3 نیاز بدن به این اسید چرب را تامین کنیم.

باروری و امگا 3

15 تا 20درصد از زوجين علي رغم تلاش براي بچه دار شدن به عنوان زوج نابارور شناخته مي شوند که علل نيمي از موارد ناباروري به علت فاکتور مردانه مي باشد. بخش عمده ناباروري مردان با پارامترهاي مختل اسپرم همراه مي باشد. لذا اين افراد کانديد استفاده از روش هاي کمک باروري بوده و ممکن است به کرات اين درمان ها را تجربه کرده باشند. طی سال ها کاهش باروری در مردان اتفاق افتاده است. تراکم اسپرم طی 50 سال گذشته 40٪ کاهش یافته است. یکی از دلایل اختلال در پارامترهای مایع منی در طی سالهای اخیر، عوامل رژیم غذایی است.

همچنین یکی از عوامل بسيار مهم در موفقيت لقاح گامت ها ،سلامت DNAوکروماتين اسپرم است .مطالعات مختلف نشان مي دهند که هرچه کيفيت پارامترهاي اصلي اسپرم پايين تر باشد، سلامت DNA اسپرم هم با مشکلات بیشتری مواجه می شود. لذا قبل از انتخاب روش درماني مناسب براي اين زوجین، ارزيابي ميزان شکستDNA اسپرم توصيه مي شود.

در بسياري از اين موارد در صورت مشخص شدن وجود آسیب در DNA اسپرم با انجام مداخلات درماني مناسب، امکان بهبود کيفيت اسپرم فراهم مي باشد. اطمينان از سلامتDNA اسپرم يكي از موارد مهم در فرآيند باروري تخمك و تداوم تكامل جنين و موفقيت روش هاي كمك باروري است. ارزيابي سلامت DNAاسپرم در مرداني با سن بالا، زوجين مبتلا به سقط مكرر جنين، مردان مبتلا به واريكوسل يا مرداني كه در تماس با مواد سمي و آلودگي هاي محيطي و يا مبتلا به سرطان پيش از شروع شيمي درماني هستند، توصيه مي شود.

مکانیسم ها

اولین مکانیسمی که امگا 3 و امگا 6 توسط آن بر اسپرماتوژنز اثر می گذارد ، شرکت در غشای پلاسمایی اسپرم است. امگا 3و6 از اجزای ساختاری غشای پلاسمایی اسپرم هستند. غشای سلولی توسط وجود این لایه لیپیدی حفظ می شوند. لقاح موفقیت آمیز اسپرم بستگی به لیپیدهای غشایی اسپرم دارد. مکانیسم دوم که بوسیله آن امگا 3 کیفیت اسپرم را بهبود می بخشند ، شامل فعالیت آنتی اکسیدانی است. استرس اکسیداتیو یکی از اصلی ترین موضوعات مرتبط با ناباروری مردان است.

گونه های اکسیژن واکنش پذیر (ROS) به طور قابل توجهی تأثیر منفی بر عملکرد اسپرم در غلظت های بالا دارند. عدم تعادل بین ظرفیت آنتی اکسیدانی در پلاسمای سمینال و تولید ROS منجر به استرس اکسیداتیو می شود. ظرفیت آنتی اکسیدانی پلاسما منی نقش مهمی در عملکرد اسپرم دارد. فعالیت آنتی اکسیدانی پلاسمای منفی متعادل از اکسیداسیون ماکرومولکول های مختلف مانند DNA ، پروتئین ها و لیپیدها جلوگیری می کند. PUFA های امگا 3 از جمله آنتی اکسیدان های مهم هستند.

نتیحه گیری

امگا 3 از طریق حفاظت از غشای لیپیدی اسپرم و همچنین عمل به عنوان یک آنتی اکسیدان و جلوگیری از استرس اکسداتیو در سلامت اسپرم و کمک به بهبود باروری در مردان نقش دارد.

علی غفاری

دانشجوی تغذیه دانشگاه گرگان

نقش تغذیه در ناباروری بیشتر از اون چیزی هست که فکرش رو می کنید. در مجموعه پزشکی ناباروری اسپو با جدیدترین مقالات تغذیه ای که میتونه به تقویت یا درمان ناباروری شما کمک کنه با شما خواهم بود

ناباروری

نداشتن فرزند یک اتفاق ناخوشایند در زندگی افراد نابارور است. عدم امکان باردار شدن پس از یک سال رابطه منظم، بدون استفاده از روش های پیشگیری از بارداری ، به عنوان ناباروری تعریف می شود. حدود 30٪تا50٪ از علل ناباروری مربوط به مشکلات مردان است. هر روز، تعداد گزارشات پزشکی در مورد میزان ناباروری در جهان افزایش می یابد ، طبق یک بررسی سیستماتیک در این زمینه ، حدود 48.5 میلیون زوج در سراسر جهان تحت تأثیر این مشکل قرار دارند. میانگین کل ناباروری در ایران حدود 11٪تا19٪ تخمین زده شده است که بیشتر در گروه سنی 20تا39 سال است.

ناباروری یک پدیده چند پارامتری با طیف گسترده ای از عوامل موثر بر اسپرماتوژنز و کیفیت اسپرم است. اسپرماتوژنز فرآیندی است که در آن سلول های جنسی مرد تولید می شود و اختلال در هر یک از این مراحل می تواند باعث ناباروری شود. باروری در مردان تا حد زیادی به تعداد ، کیفیت ، تحرک و مورفولوژی اسپرم بستگی دارد و از بین رفتن هر یک از این عوامل منجر به ناباروری در مردان می شود.

ناباروری به عنوان یک بحران روانشناختی استرس زیادی را به زوجین نابارور تحمیل می کند و از طرق مختلف سلامت روانی آن ها را تهدید می کند. مهمترین مشکلات عاطفی و روانی زوجین نابارور ناامیدی ،ترس و اضطراب است و کمتر با عصبانیت و پرخاشگری ارتباط دارد. با این حال ، میزان طلاق و ازدواج مجدد در میان زوجین نابارور افزایش یافته است. علاوه بر مشکلات روحی ، درمان اقتصادی ناباروری هزینه نسبتاً بالایی را به زوجین نابارور تحمیل می کند. امروزه،روش های مختلفی برای درمان ناباروری استفاده می شود از جمله: هورمون درمانی ، روشهای جراحی ، فن آوری کمک باروری (ART).

گیاهان دارویی و ناباروری

در میان روش های مختلف درمانی ، گیاهان دارویی در بسیاری از کشورها برای درمان ناباروری مردان استفاده می شود. گیاهان نسبت به درمان های تهاجمی و شیمیایی مقرون به صرفه و در دسترس هستند. از گیاهان دارویی با خاصیت آنتی اکسیدانی بالا برای درمان ناهنجاری اسپرم ، اختلال عملکرد جنسی ، اختلالات نعوظ و انزال استفاده می شود.

از جمله گیاهانی که باعث بهبود باروری مردان می شوند ، می توان از کرفس ، رازیانه ، سیاه دانه ، بابونه آلمانی ، زعفران ، شاه‌تره گل‌ریز پونه کوهی و هویج نام برد. برخی از گیاهان با تغییر در هورمون های جنسی ، تعداد و تحرک اسپرم را تغییر می دهند. گیاهان دیگر با خواص آندروژنی بر محور هیپوتالاموس و هیپوفیز تأثیر می گذارند و هورمون های جنسی را افزایش می دهند.

سیر

امروزه تحقیقات وسیعی در دنیا در زمینه استفاده از خواص گیاهان دارویی در درمان ناتوانی جنسی انجام گرفته است. سیر با نام علمی Allium Sativum از تیره سوسنیان است. که با پیاز هم خانواده است و یکی از گیاهانی است که دارای تاریخچه استفاده طولانی در علم پزشکی است . این گیاه به طور گسترده در بیشتر مناطق ایران کشت می شود.

استفاده از آن به عنوان یک گیاه دارویی و طعم دهنده غذا بسیار متداول است . سیر از 5000 سال پیش شناخته شده است. در دوران باستان ، بابلی ها ، مصری ها ، وایکینگ ها ، چینی ها ، یونانی ها ، رومی ها و هندوها از سیر استفاده می کردند. در 3000 سال قبل از میلاد مسیح از سیر برای بیماری های قلبی ، آرتروز ، بیماری های رحمی. ریوی ، بیماری های پوستی ، اسهال ، سردرد ، ترمیم زخم و تومور استفاده می شد. این گیاه بومی آسیای غربی است ، همچنین در بیشتر مناطق ایران ، به ویژه در مناطق شمالی یافت می شود.

گیاه چند ساله ، دارای ارتفاع 100-300 سانتی متر ، دارای گل هایی به رنگ صورتی یا سبز است. این ماده معمولاً به عنوان یک گیاه دارویی و عطر و طعم غذایی استفاده می شود و یکی از گیاهانی است که سابقه طولانی در مصارف پزشکی دارد.

ترکیبات سیر

سیر حاوی ترکیبات بسیاری از جمله ویتامین های B2 ، B6 ، B1 ، A و C ، مقدار زیادی آنتی اکسیدان ، فلاونوئیدها ، ترکیبات گوگرد و آلیسین است. آلیسین نقش اساسی در خواص دارویی سیر دارد ، با این حال ، این ترکیب در سیر تازه یافت نمی شود. و با اثر آلییناز روی آلیین ساخته می شود. تجزیه آلیسین سیر را به یک مجموعه دارویی کامل تبدیل می کند. آجوئن یکی دیگر از ترکیبات مهم سیر است. سیر از کبد محافظت می کند. و دارای فعالیت ضد کلسترولمی ،ضدترومبوتیک، ضد باکتریایی، ضد ویروسی، ضد سرطانی، ضد انگلی و کاهنده فشار خون و کاهش قند خون در بیماران دیابتی است.

مصرف سیر مانند گیرنده انسولین عمل می کند و باعث کاهش سطح گلوکز در بیماران دیابتی می شود. از طرف مراکز علمی مورد تایید قرار گرفته است. ترکیبات سولفوری سیر دلیل اصلی بوی تند آن است. تاثیرات فارماکولوژیکی سیر شامل نقش آنتی اکسیدانی و محافظتی میباشد. مصرف عصاره سیر در بیماران با کلسترول خون بالا موجب کاهش معنی دار کلسترول نهایی و تری گلیسریدها مي شود. بیشترین تاثیر درمانی سیر، در روغنهای مخصوص آن میباشد. که محتوی ترکیبات سولفوری است. تیوسولفاتها و دیگر متابولیت های ثانویه سیر شامل استروئیدها موجب تاثیرات درمانی دیگر سیر می باشند. حل مشکل ناباروری یک مسئله اساسی در سیستم بهداشتی هر جامعه است. با توجه به عوارض و محدودیت های داروهای شیمیایی و روش های جراحی. و با توجه به اثرات درمانی ذکر شده سیر ،شایسته است که اثرات سیر بر ناباروری را بررسی کنیم.

سیر و ناباروری

نشان داده شده است که سیر با خاصیت آنتی اکسیدانی خود باعث افزایش وزن اپیدیدیم ، وزیکول های منی و افزایش تعداد اسپرم ها می شود. به دلیل کمبود عوارض جانبی و همچنین داشتن فلاونوئیدها ، ویتامین ها ، فروکتوز و ترکیبات گوگرد ، سیر می تواند به خنثی سازی رادیکال های آزاد کمک کند. ترکیبات گوگرد موجود در سیر ، با تأثیر مستقیم بر متابولیسم سیتوکروم و گلوتاتیون-ترانسفراز ، اثر محافظتی بر اسپرماتوژنز دارند. علاوه بر ترکیبات گوگردی ، سیر دارای خواص آنتی اکسیدانی است و می تواند با کاهش پراکسیداسیون لیپید باعث افزایش قدرت باروری شود. با توجه به عوامل ذکر شده در بالا ، سیر برای درمان ناباروری توصیه می شود.

در یک مطالعه مشخص شد که سیر به دلیل وجود ویتامین E دارای فعالیت آنتی اکسیدانی است. که از پراکسید اکسیژن که تاثیر تخریبی و سمی بر بافت های بدن دارد، جلوگیری می کند. همچنین ، نتایج یک مطالعه دیگر نشان داد که خواص آنتی اکسیدانی سیر می تواند سمیت داروهای مضر را بر روی بیضه ها کاهش دهد و باعث افزایش اسپرماتوژنز و باروری در مردان شود.
نتیجه گیری
به دلیل قدرت آنتی اکسیدانی بالا و نداشتن عوارض جانبی،سیر می تواند. به عنوان یک درمان طبیعی از طریق رژیم غذایی در افزایش قدرت باروری مفید باشد.

علی غفاری

دانشجوی تغذیه دانشگاه گرگان

نقش تغذیه در ناباروری بیشتر از اون چیزی هست که فکرش رو می کنید. در مجموعه پزشکی ناباروری اسپو با جدیدترین مقالات تغذیه ای که میتونه به تقویت یا درمان ناباروری شما کمک کنه با شما خواهم بود

​​​​ناباروی و سبک غذایی

​​​​​​​​تقریبا ۱۳ درصد از افرادی که به سن باروری رسیده اند با مشکلات باروری مواجه هستند و به نظر می‌رسد عوامل مردانه تا ۳۰ درصد از این مشکلات را تشکیل می‌دهند. کیفیت منی از فاکتور های اصلی باروری مردان است. عوامل زیادی به عنوان دلایل کاهش میزان باروری مردان وجود دارد، از جمله عادات سبک زندگی و گرایش به سمت رژیم غذایی غربی با پروتئین بالا.بنابراین، با توجه به تاثیر سیگار، مصرف الکل‏، وزن فعالیت فیزیکی و رژیم غذایی‏ بر روی اسپرماتوژنز. رابطه بین پارامترهای منی و سبک زندگی تاثیر گذار است. کافئین (‏۱، ۳، ۷ – تری متیل گزانتین)‏ در قهوه، چای، نوشیدنی‌های غیرالکلی (‏به ویژه نوشیدنی‌های حاوی کالری و نوشیدنی‌های انرژی‌زا)‏ و شکلات یافت می‌شود. کافئین به راحتی از غشاهای بیولوژیک عبور می‌کند. به سرعت در سراسر بدن توزیع می‌شود. در بزاق، شیر مادر، جنین و نوزاد یافت می‌شود. مولکول کافئین به راحتی توسط انسان‌ها جذب می‌شود. و تقریبا در عرض ۱۵ دقیقه پس از مصرف به اوج خود می‌رسد.

اثرات کافئین بر سیستم عمومی بدن

کافئین اثرات بیولوژیکی متعددی از جمله تحریک سیستم عصبی مرکزی. افزایش ترشح کاتکول آمین ها. شل شدن ماهیچه‌های صاف و تحریک ضربان قلب دارد، که هم اثرات مثبت و هم اثرات منفی بر سلامتی می­گذارد. در حالی که مصرف متوسط ممکن است اثر حفاظتی کمی را در برابر برخی بیماری‌های سیستم قلبی عروقی و متابولیسم کربوهیدرات‌ها و لیپیدها (‏از جمله اشکال مختلف بیماری‌های قلبی عروقی، آریتمی، نارسایی قلب، دیابت، بیماری کبد و حتی بیماری پارکینسون )ایجاد کند، مقادیر بیش از حد ممکن است منجر به اثرات مضر سلامتی شود.  یکی از نگرانی‌های خاص. افزایش مصرف نوشیدنی‌های انرژی‌زا است. که غنی از کافئین هستند و در میان جوانان بسیار محبوب هستند.

اثرات کافئین بر سیستم تولید مثل مردان

مصرف قهوه یا کافئین با میزان بالای تستوسترون و گلوبولین متصل شونده به هورمون جنسی SHBG  در ارتباط است.  کافئین پروفایل گلیکولیتیک و اکسیداتیو سلول‌های سرتولی را تغییر می‌دهد. و در فرایند تولید مثل مردان دخالت می‌کند. در دوره های زندگی جنینی و بلوغ. کافئین ممکن است به طور غیر مستقیم با تاثیر بر سیستم هیپوتالاموس – هیپوفیز – گناد و یا با اثر سمی مستقیم بر اپیتلیوم ژرمینال عمل کند. علاوه بر این، فرض شده ‌است که مصرف قهوه نه تنها بر پارامترهای منی بلکه بر تمامیت DNA اسپرم نیز تاثیر می‌گذارد.

با توجه به این که آسیب DNA اسپرم انسان نیز می‌تواند توسط آسیب بیضه یا پس از بیضه شامل استرس اکسیداتیو تعیین شود.این جنبه دارای ارتباط بالقوه ای است.  شواهد موجود نشان می‌دهد. که نمونه‌های منی حاوی درصدی از سلول‌های قطعه‌قطعه شده DNA بالای یک آستانه بحرانی.سطح پایینی از موفقیت بارداری دارند. بنابراین، به منظور جمع‌بندی اطلاعات موجود، مرور سیستماتیک داده‌های اپیدمیولوژیک از مطالعات مشاهده‌ای در زمینه ارتباط بین مصرف قهوه و کافئین با پارامترهای باروری مردان شامل کیفیت منی، سطح پلوئیدی اسپرم، سلامت DNA اسپرم و زمان بارداری در این مقاله آورده شده است.

متغیرهای منی و کافیئن

​​​​​​​​حجم اسپرم:

​​​​​​​​ برخی مطالعات نشان داده اند؛ در مردانی که بیش‌ترین مصرف قهوه را دارند. حجم منی در مقایسه با مردانی که مصرف کمتری دارند را کمتر می باشد.

تعداد اسپرم:

​​​​​​​​ارتباطی بین مصرف قهوه / کافئین و تعداد کل اسپرم وجود ندارد.

غلظت اسپرم:

​​​​​​​​نتایج مربوط به غلظت اسپرم مشابه نتایج مربوط به شمارش کلی اسپرم است. در ارتباط با مصرف قهوه تفاوت معنی‌داری مشاهده نشده است. در مردان با بالاترین میزان مصرف (‏۴ یا بیشتر فنجان قهوه در روز)‏، غلظت در مقایسه با مردانی که اصلا قهوه نمی‌خوردند بالاتر گزارش شده است، اما در مقایسه با مردانی که ۱ تا ۳ فنجان قهوه در روز مصرف می کنند کم‌تر است.

تحرک اسپرم:

​​​​​​​​در مورد قابلیت تحرک کلی یا پیشرونده‏ نتایج متناقضی وجود دارد. بیشتر مطالعات هیچ تفاوت معنی‌داری را در میان گروه‌های مصرف قهوه / کافئین نشان ندادند. در دو مطالعه افزایش درصد اسپرم‌های متحرک در مردانی که بیش‌ترین مصرف را دارند. مشاهده شده است.

​​​​​​​مورفولوژی اسپرم:

مورفولوژی به عنوان درصدی از فرم‌های نرمال یا غیرعادی اسپرم گزارش می­شود. ارتباط معنی دار بین هر یک از پارامترهای مورفومتریک هسته‌ای اسپرم (‏اندازه، شکل، رنگ و بافت)‏  با مصرف کافئین وجود دارد. ​

کافئین و آسیب به DNA

​​​​​​​​به طور خاص اثرات کافئین بر آنیوپلوئیدی اسپرم در زمینه اثرات آمیخته یا در واکنش با الکل و سیگار مورد بررسی قرار گرفته است. مصرف کافئین، که به عنوان معادل‌های فنجان قهوه در هر روز اندازه‌گیری شده است. ارتباط خطی قابل‌توجهی را با افزایش ناهنجاری‌های کروموزومی نشان می دهد. یک رابطه مثبت بین نوشیدن قهوه روزانه و فقدان کروموزوم X یا Y  ‏و همچنین نوشیدن قهوه ۶ بار در هفته و کروموزوم اضافی ۱۸  مشاهده شده است. این ارتباط پس از محاسبه عوامل شناخته‌شده یا مظنون به تاثیر بر آنیوپلوئیدی (‏سن، مصرف الکل و سیگار)‏ ادامه یافته است. علاوه بر آنوپلوئیدی، یکپارچگی DNA نشان‌دهنده پارامتر بسیار مهمی است که نشان‌دهنده ناباروری مردان و نتیجه بالقوه مراکز ART  است. اما هیچ ارتباطی بین مصرف قهوه و ترکیبات DNA اسپرم وجود ندارد. در این رابطه، باید در نظر گرفته شود که اختلافات بین مطالعات ممکن است مربوط به روش‌های مختلف ارزیابی آسیب DNA باشد. تست قطعه‌قطعه شدن DNA  اسپرم به طور کلی همبستگی متوسطی را با یکدیگر نشان می‌دهد. هیچ کدام از آن‌ها اطلاعات خاصی در مورد ماهیت و شدت آسیب DNA ارایه نمی‌دهند، و هنوز مشخص نیست که کدام یک از این تست‌ها بر بهینه‌سازی تصمیم‌گیری بالینی ترجیح دارد. ​

کافئین و خطر دیسپرمیا (لقاح تخمک با دو اسپرم)

دیسپرامیا  به صورت غلظت کم (‏بین ۵ و ۱۰ میلیون  اسپرم  در میلی‌لیتر)‏، تحرک پیشرونده ۳۰ درصد، فرم معمولی ۳۰ درصد، لکوسیت ها یک میلیون در میلی لیتر و بدون آگلوتیناسیون اسپرم تعریف می­شود. خطر ابتلا به دیسپرمیا  با تعداد فنجان قهوه در روز افزایش می یابد.

کافئین و زمان بارداری برنامه‌ریزی‌شده

​​​​​​​​کسانی که سطح بالاتری از کافئین را دریافت می‌کردند، کاهش توانایی باروری را تجربه می کنند. با در نظر گرفتن تمام عوامل مخدوش گر بالقوه مربوطه، مردانی که روزانه ۴ – ۷ نوشیدنی کافئین مصرف می‌کردند دارای نسبت شانس پایین تری  در مقایسه با ۳ نوشیدنی کافئین در روز بودند.

کافئین و ART

​​​​​​​​یک مطالعه آینده‌نگر میزان موفقیت ART را در میان افراد مصرف کننده کافئین بررسی نموده است. نویسندگان اظهار داشته‌اند که مصرف کافئین  در مردان تاثیری بر باروری؛ بارداری یا زایمان زنده ندارد. از طرف دیگر افزایش مصرف کافئین مردان به ۱۰۰ میلی‌گرم اضافی در روز به طور قابل‌توجهی خطر چندقلوزایی را ۲.۲  برابر برای مصرف معمول در طول عمر افزایش می‌دهد.

سیستم های در تعامل با کافئین در بدن

نوشیدنی‌های کافئین‌دار می‌توانند از طریق مکانیسم‌هایی که کافئین را درگیر نمی‌کنند، بر باروری تاثیر بگذارند. به عنوان مثال، مصرف نوشیدنی‌های حاوی کولا می‌تواند از طریق افزایش خطر مقاومت به انسولین، سندرم متابولیک و افزایش وزن باعث کاهش باروری شود. بر این اساس، نشان‌داده شده‌است. که مصرف نوشابه های انرژی زا به طور کلی (‏و در نتیجه نه تنها کولا) ‏به شدت بر ویژگی‌های اسپرم تاثیر می‌گذارد. در مورد کیفیت مطالعه، در بیشتر مقالات منتشر شده، ارتباط بین مصرف کافئین و نتایج باروری به عنوان عوامل بالقوه یا به خوبی شناخته‌شده. مانند فراوانی آمیزش، سیگار کشیدن، بیماری‌های اندام‌های تولید مثل، مصرف الکل، سن و BMI در نظر گرفته شده است.

مکانیسم های اثر کافئین بر ناباروری مردان

​​​​​​​​این مرور سیستماتیک بر ارتباط بین مصرف قهوه / کافئین و ناباروری مردان با استفاده از سه نتیجه اصلی تمرکز داشت:متغیرهای منی، آسیب DNA اسپرم و زمان بارداری. در بیشتر مطالعات، به نظر نمی‌رسد که پارامترهای منی تحت‌تاثیر مصرف کافئین، حداقل کافئین از قهوه، چای و نوشیدنی‌های کاکائو قرار گرفته باشند. در مقابل، برخی مطالعات اثر منفی استفاده از این نوشیدنی‌ها و مصرف نوشیدنی‌های گازدار بر حجم، تعداد و غلظت را نشان داده‌اند. در مورد نقایص DNA اسپرم، به نظر می‌رسد که مصرف کافئین با آنیوپلوئیدی و شکست DNA مرتبط باشد. در نهایت، نوشیدن قهوه در برخی مطالعات با طولانی شدن زمان بارداری همراه بوده‌است، اما نه همه آن‌ها. هتروژنیتی شدید در اندازه‌گیری مواجهه، طراحی مطالعه، و نتایج مطالعه شده در حال حاضر. امکان به دست آوردن یک شکل مشخص از رابطه بین مصرف قهوه / کافئین و ناباروری مرد را محدود می‌کند. اگرچه قهوه منبع اصلی کافئین است. اما ارزیابی قهوه به تنهایی ممکن است میزان مصرف کافئین را کاهش دهد و در نتیجه نقش آن را به عنوان یک عامل منفی تلقی کرد. از سوی دیگر، اندازه‌گیری قهوه، چای و نوشابه غیرالکلی کولا به نظر می‌رسد که به اندازه کافی به مصرف کافئین نزدیک باشد باشد. انتخاب دقیق کنترل‌ها و اطلاعات مربوط به عوامل مداخله‌گر معمولا در مطالعات با کیفیت خوب وارد می شود. اما ممکن است عوامل زمینه‌ای در نظر گرفته نشوند.

رژیم غذایی  کافئین دار و ناباروری

نقش جدید استرس و رژیم غذایی در ناباروری مردان قابل‌توجه است. مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌دار و قهوه ممکن است. با الگوهای رژیم غذایی خاص و یا عادات سبک زندگی مرتبط باشد و ترک عادت آن ممکن است مشکل باشد. برای مثال، ارتباط بین متغیرهای منی و نوشیدنی‌های بدون الکل حاوی کافئین، ممکن است یک اثر مخرب را نشان دهد. به عبارت دیگر، نوشیدنی‌های غیرالکلی به جای کافئین ممکن است  از طرق دیگر مضر باشند. ارتباط مشاهده‌ شده برای مقدار بالای نوشیدنی‌های کولا را نمی توان به محتوای کافئین موجود در کولا نسبت داد.

نتیجه گیری

اسپرماتوژنز یک فرایند پیچیده است که به عوامل خارجی متعددی حساس است.​شواهد منتشر شده حاکی از آن است که مصرف کافئین، احتمالا با وجود آسیب DNA اسپرم. ممکن است تاثیر منفی بر عملکرد تولید مثل جنس نر داشته باشد. شواهد از مطالعات اپیدمیولوژیک بر روی پارامترهای منی و باروری مردان هر چند متناقض است. اما مطالعات دیگر با رعایت ضوابط طراحی‌شده. با معیارهای از پیش تعریف‌شده برای آنالیز منی و انتخاب موضوع. و نیز تعریف عادات سبک زندگی، برای رسیدن به شواهد قوی در مورد تاثیر کافئین بر پارامترهای منی و باروری مردان ضروری هستند.

الایدا عنصری اصل

دانشجوی مامایی
کار و علاقمندی من تحقیق و توسعه درخصوص ناباروری مردان است. هم چنین سابقه فعالیت در زمینه تحقیقات بالینی در مراکز ناباروری رو دارم و و در مجموعه پزشکی ناباروری اسپو آخرین تحقیقات علمی در رابطه با روش های درمان ناباروری همراه شما هستم.

چاقی یک وضعیت پزشکی است که در آن چربی اضافی بدن یا بافت چربی سفید در بدن تجمع می‌یابد. تجمع چربی ممکن است سلامتی را تحت‌تاثیر قرار دهد و به طور بالقوه امید به زندگی را کاهش دهد. اگر شاخص توده ی بدنی یعنی  Bmi فرد بین ۲۵ تا ۳۰ کیلوگرم بر متر مربع باشد اضافه وزن تلقی میشود. اگر Bmi از ۳۰ کیلوگرم بر متر مربع تجاوز کند، نشان از چاق بودن فرد است. از آنجا که این کاهش در باروری به موازات افزایش میزان چاقی رخ داده‌است، احتمال اینکه چاقی علت ناباروری مردان باشد و کاهش باروری باید مد نظر قرار گیرد. چاقی با فاکتور مردانه با شیوع بالاتر ناباروری همراه است. مکانیسم‌های متعددی ممکن است برای اثر چاقی بر اختلالات اسپرم و ناباروری مردان، هم به طور مستقیم و هم به طور غیر مستقیم، از طریق القای آپنه خواب، تغییرات هورمونی کاهش سطوح inhibin B و آندروژن همراه با افزایش سطح استروژن و افزایش دمای اسکروتوم، در نهایت پارامترهای معیوب منی کاهش تعداد کل اسپرم، غلظت و تحرک در نظر گرفته شود.

مکانیسم‌های پیشنهادی

عواملی که در اپیدمی چاقی نقش دارند. عبارتند از سبک زندگی بدون تحرک و یا مصرف افزایش‌یافته کالری، و یا هر دو. اغلب این عوامل همراه با ژنوتیپ نامطلوب رخ می‌دهند که فرد را مستعد چاقی می‌کند. مکانیسم‌های دخیل در ناباروری مردان اغلب مبهم و نامشخص است. تاکنون چندین روش برای این منظور پیشنهاد شده‌است. بسیاری از این مکانیسم ها ممکن است همراه با تنظیم نامناسب محور هیپوتالاموس_هیپوفیز شود.

فعالیت بیش از حد اروماتاز

فعالیت بیش از حد آروماتاز به دلیل چاقی با افزایش تعداد و اندازه سلولهای چربی همراه است. چربی کل بدن، چربی داخل شکمی و چربی زیر جلدی همگی با سطوح پایین تستوسترون آزاد و تام در مردان همراه بوده و بیشتر مردان چاق متقاضی درمان ناباروری با کاهش نسبت تستوسترون به استروژن همراه هستند. این کاهش با فعالیت بیش از حد آنزیم آروماتاز سیتوکروم P۴۵۰ توضیح داده می‌شود که در سطوح بالایی از بافت چربی سفید بیان می‌شود و مسئول یک مرحله کلیدی در بیوسنتز استروژن‌ها است. سطوح بالای استروژن‌ها در مردان چاق ناشی از افزایش تبدیل آندروژن‌ها به استروژن‌ها به دلیل زیست فراهمی بالای این آنزیم‌های آروماتاز است. تنظیم سطوح هورمون‌های جنسی می‌تواند باعث تغییرات بزرگی در اسپرماتوژنز و دیگر جنبه‌های تولید مثل جنس نر شود.
استروژن حتی در غلظت‌های پایین، از نظر زیستی فعال‌تر از تستوسترون است. با توجه به تغییرات اندک در میزان استروژن در گردش خون، می توان پتانسیل فعالیت استروژن در بیضه را افزایش داد. در حالی که عدم حضور کامل استروژن در بیضه منجر به اثرات سو بر روند اسپرماتوژنز و استروئیدوژنز می‌شود. سطح بالای استروژن وقتی در مدل‌های حیوانی مورد آزمایش قرار می‌گیرد، تاثیر مستقیمی بر اسپرماتوژنز دارد. استروژن‌ها ممکن است نقشی در تنظیم محور HPG داشته باشند. هر مقدار استروژن اضافی می‌تواند برای اسپرماتوژنز مضر باشد.

بافت چربی سفید به عنوان یک عضو درون‌ریز

بافت چربی سفید نسبت به حفظ هومئوستاز فیزیولوژیکی، تنظیم متابولیسم و ذخیره‌سازی انرژی، نقش اساسی تری را ایفا می‌کند. این بافت چربی تا ۲۰ درصد وزن بدن مردان را تشکیل می‌دهد. سلول‌های تشکیل‌دهنده آن حاوی یک قطره بزرگ چربی هستند. این سلول های چربی شامل ماکروفاژها و لنفوسیت‌ها است که آن را به یک واسطه مهم التهاب و متابولیسم تبدیل می‌کند. لپتین یکی از پروتئین‌های مترشحه از سلول‌های چربی سفید است. آنژیوتنسینوژن، رزیستین، آدیپیسین، پروتئین محرک آسیلاسیون، آدیپونکتین، پروتئین متصل شونده به رتینول و فاکتور نکروز توموری نیز در بسیاری از موارد ترشح می‌شوند.

ترشح لپتین

بافت چربی سفید جایگاه اصلی سنتز لپتین است. مطالعات همبستگی مثبت قوی بین سطح لپتین سرم و درصد چربی بدن را نشان می‌دهد. لپتین عمدتا توسط بافت چربی تولید می‌شود، اما می‌تواند توسط جفت، معده و عضلات اسکلتی نیز تولید شود. لپتین به عنوان یک عامل بالقوه، بسیاری از جنبه‌های دیگر از جمله تنظیم سیستم‌های نورواندوکرین، مصرف انرژی، خون‌سازی، رگ زایی، بلوغ و تولید مثل را پوشش می‌دهد. همچنین شیوع ناباروری در افراد چاق بیشتر از افراد غیر چاق است. لپتین به عنوان یک هورمون متابولیک و نوروآندوکرین عمل می‌کند. همچنین لپتین متابولیسم گلوکز و بلوغ جنسی و تولید مثل طبیعی دخالت دارد. بنابراین تغییرات غلظت لپتین پلاسما می‌تواند اثرات فیزیولوژیکی مهم و گسترده‌ای داشته باشد. اگر چه کمبود لپتین ناشی از جهش در ژن لپتین به طور گسترده مورد مطالعه قرار گرفته‌است و به عنوان عامل چاقی شناخته شده‌است،

اما اکثر افراد چاق با افزایش غلظت سرمی لپتین و عدم جهش در گیرنده لپتین حضور دارند. گیرنده لپتین در بافت بیضه وجود دارد و کشف لپتین در مایع منی ارتباط بین این هورمون پروتئینی و عملکرد تولید مثلی مردان را مشخص کرده‌است. افزایش لپتین ناشی از افزایش ترشح از بافت چربی باعث اختلال در تولید اسپرم و تولید آندروژن‌ها توسط سلول‌های لیدیگ می‌شود. کمبود لپتین در موش‌ها با اختلال در اسپرماتوژنز، افزایش آپوپتوز سلول زایا و افزایش بیان ژن‌های پیش آپوپتیک در بیضه مرتبط است. مطالعات نشان داده‌است که درمان جایگزینی تستوسترون باعث کاهش سطح لپتین در گردش خون می شود. با کاهش سطح لپتین بالا در بیماران چاق، ممکن است بتوان برخی از اثرات بالقوه سرکوب‌کننده لپتین اضافی را بر محور HPG معکوس کرد و روند اسپرماتوژنز و عملکرد اسپرم نرمال را بازگرداند.

ترشح رزیستین و مقاومت به انسولین

رزیستین یکی دیگر از فاکتورهای اختصاصی بافت چربی است که مقاومت به انسولین را القا می‌کند. حدود ۸۰ % مردان مبتلا به دیابت نوع ۲ نیز چاق هستند. افزایش ترشح رزیستین به دلیل افزایش تعداد سلول‌های چربی، چاقی را به دیابت نوع ۲ مرتبط می‌سازد. دیابت، سطوح بالای انسولین در گردش خون وجود دارد. هایپرانسولینمی که اغلب در مردان چاق رخ می‌دهد، اثر مهاری بر اسپرماتوژنز نرمال دارد. این امر می‌تواند با کاهش باروری مردان مرتبط باشد. در گروهی از مردان دیابتی، پارامترهای منی (‏غلظت، تحرک و مورفولوژی)‏با گروه کنترل تفاوت معنی‌داری نداشت، اما میزان آسیب هسته‌ای و میتوکندریایی Dna در اسپرم به طور معنی‌داری بیشتر بود. این آسیب Dna اسپرم می‌تواند باروری مردان و سلامت باروری آن‌ها را مختل کند.

علاوه بر ایجاد آسیب Dna اسپرم، سطح انسولین نیز نشان‌داده شده‌است. این امر بر سطح گلوبولین متصل شونده به هورمون جنسی (‏sHBG)‏تاثیر می‌گذارد، یک گلیکوپروتئین که به هورمون‌های جنسی، به ویژه تستوسترون و استرادیول متصل می‌شود. در نتیجه مانع فعالیت بیولوژیک آن‌ها به عنوان حامل می‌شود. سطوح بالای انسولین در گردش، sHBG در کبد را مهار می‌کند، در حالی که کاهش وزن، سطح sHBG را افزایش می‌دهد. در مردان چاق کاهش در sHBG به این معنی است که استروژن کمتری متصل خواهد شد که منجر به فعالیت بیولوژیکی بیشتر و استروژن آزاد می‌شود. علاوه بر تبدیل تستوسترون به استروژن در افراد چاق، کاهش توانایی sHBG در حفظ سطوح تستوسترون آزاد نیز به سطوح غیر طبیعی تستوسترون کمک می‌کند.

سموم محیطی و استرس اکسیداتیو

بیشتر توکسین‌های محیطی در چربی محلول هستند و در نتیجه در بافت چربی تجمع می‌یابند. تجمع این سموم نه تنها در اطراف بیضه و اسکروتوم بلکه در نقاط دیگر بدن می‌تواند باعث اختلال در روند طبیعی هورمون‌های تولید مثلی گردد. مواد سمی محیطی که در بافت چربی سفید اطراف اسکروتوم تجمع می‌یابند. بنابرین ممکن است اثر مستقیمی بر اسپرماتوژنز در بیضه داشته باشند. فرآیند اسپرماتوژنز شامل گونه‌های فعال اکسیژن (‏ros)‏ است. این عوامل مولکول‌های بسیار فعال و ناپایدار هستند که ممکن است منجر به استرس اکسیداتیو شوند. بنابرین می‌توانند موجب آسیب سلولی در بدن شوند.

ناباروری ناشی از فاکتور و می‌تواند منجر به آسیب Dna، تغییر شکل و آسیب به یکپارچگی غشای پلاسمایی اسپرم شود. همچنین رادیکال‌های آزاد اکسیژن می‌توانند با آسیب رساندن به ژنوم میتوکندری اسپرم، عملکرد و تحرک طبیعی اسپرم را تحت‌تاثیر قرار داده و باعث اختلال در عملکرد میتوکندری و کاهش تولید انرژی شوند. علاوه بر این، استرس اکسیداتیو در مکانیسم پاتوفیزیولوژیک اختلال نعوظ دخیل است.

وزن بیش از حد بدن می‌تواند تنظیم بازخورد محور HPG را مختل کند. تمام عوامل بالا ممکن است بر این عدم تنظیم تاثیر بگذارند و یا نتیجه آن اختلال باشد. همچنین می‌تواند به اختلالات کیفیت منی کمک کند. استروئیدهای جنسی و گلوکوکورتیکوئیدها تعامل بین محور هیپوتالاموس – هیپوفیز – آدرنال و محور هیپوفیز – آدرنال را کنترل می‌کنند. هر گونه اختلال ممکن است به نوبه خود بر اسپرماتوژنز و عملکرد تولید مثل مردان تاثیر بگذارد. مردان با وزن طبیعی و سطوح پایین تستوسترون به طور منظم با سطوح بالای lH و FsH، در مقایسه با مردان چاقی که معمولا با سطوح پایین lH و FsH حضور دارند.

اینهیبین B، یک فاکتور رشد مانند است که توسط سلول‌های سرتولی در بیضه تولید می‌شود. به طور قراردادی هم تولید FsH و هم تحریک تولید تستوسترون توسط سلول‌های لیدیگ در بیضه را مهار می‌کند. به طرز شگفت آوری، افزایش جبرانی مورد انتظار در سطوح FsH در پاسخ به سطوح پایین inhibin B در مردان چاق مشاهده نمی‌شود. سطح پایین inhibin B ممکن است ناشی از اثرات تضعیف‌کننده سطح استروژن باشد. مطالعه‌ای توسط گلوبرمن و دیگران. مردان چاق و نابارور تغییرات غددی نشان می‌دهند که در مردان چاق و نابارور به تنهایی مشاهده نمی‌شود. این پاسخ معیوب به تغییرات هورمونی را می توان با عدم تنظیم جزیی یا کامل محور HPG توضیح داد.

رابطه ی ژنتیک:

با وجود تاثیر شناخته‌شده چاقی بر ناباروری، بسیاری از مردان چاق بارور هستند و عملکرد و باروری طبیعی دارند. با این حال، از آنجا که چاقی می‌تواند ناشی از ژنوتیپ نامطلوب باشد. از آنجا که چاقی می‌تواند منجر به ناباروری شود، ارتباط ژنتیکی بین این دو عامل ممکن است این تفاوت را توضیح دهد. بیماران مبتلا به سندرم کلاین فلتر، پرادر – ویلی یا لارنس – مون – باردت – بیدل، همه درجات مختلفی از چاقی و ناباروری را نشان می‌دهند.

علاوه بر این، مردان نابارور و چاق به طور معنی‌داری سطوح تستوسترون پایین تری نسبت به مردان بارور چاق نشان دادند. اگر چه ژن‌های دخیل در این سندرم و مکانیسم های آن به خوبی شناخته شده‌است، اما ممکن است جهش‌های ژنتیکی دیگری با شدت کم‌تر وجود داشته باشند. این امر ممکن است تفاوت‌های بین مردان بارور و نابارور چاق را توضیح دهند. همچنین ارتباط ژنتیکی احتمالی بین چاقی و ناباروری را روشن سازند.

آپنه خواب:

آپنه ي خواب عبارت است از دوره ي خواب منفطع به علت دفعات مكرر مسدود شدن مسيرهوايي فوقاني و كمبود اكسيژن ناشي از آن و اغلب در مردان چاق و ديابتي ديده مي شود. مردان دچار آپنه ي خواب به نسبت گروه شاهد افزايش شبانگاهي تستسترون منقطعي و به تبع آن سطح ميانگين تستسترون و LH كمتري دارند. در تحقيقي پيرامون آپنه ي خواب در مردان چاق كه توسط لوبوشيتزكي بر روي بيماران گروه شاهد و جهت دار صورت گرفت. وي به اين نتيجه رسيد كه اين شرايط ناشي از كاهش فعاليت هيپوفيزي-گنادي است و كاهش تستسترون توأم با آن ناشي از چاقي و در درجات كمتري ناشي از خواب منقطع و كمبود اكسيژن است. اين منقطع بودن باعث توليد اسپرم و توانايي توليد مثل غيرعادي است.

اختلال در نعوظ:

اثر آپنه خواب بر تولید مثل به دلیل چاقی که خود یکی از علل ناباروری است.۷۶ % از مردانی که اضافه‌وزن دارند، اختلال نعوظ و کاهش میل جنسی را گزارش می‌کنند.

افزایش دمای بیضه:

افزایش Bmi می‌تواند با افزایش دمای بیضه، اسپرماتوژنز را مختل یا متوقف کند. افزایش توزیع چربی در ران‌های فوقانی، ناحیه سوپراپوبیک و اسکروتوم همراه با سبک زندگی کم‌تحرک اغلب همراه با چاقی می‌تواند منجر به افزایش دمای بیضه شود. استرس گرمایی در دستگاه تناسلی به عنوان یک عامل بالقوه در کاهش کیفیت منی در مشاغل کم‌تحرک، بروز تب و واریکوسل مورد توجه قرار گرفته‌است.

چاقی و ناباروری مردان:

ارتباط چاقی و ناباروری در مردان را می توان به بیش از اختلال عملکرد جنسی و سایر تظاهرات تغییر یافته چاقی نسبت داد. اگر چه اسپرماتوژنز و باروری در اکثریت مردان چاق مختل نیست. اما تعداد نامتناسبی از مردان که به دنبال درمان ناباروری هستند، چاق هستند. مطالعات متعددی ارتباط بین کیفیت منی و چاقی را مورد بررسی قرار داده‌اند. مردان چاق سه برابر مردان با وزن طبیعی شانس داشتن اسپرم کم‌تر از ۲۰ میلیون در میلی‌لیتر یا الیگواسپرمی را دارند.

پارامترهای منی قابل قبول

تعداد و غلظت اسپرم:

تعداد کل اسپرم و افزایش Bmi همچنین کاهش قابل‌توجهی در تعداد و غلظت کل اسپرم مشاهده شد. این یافته‌ها توسط مطالعات دیگر نیز تایید شده‌است. اگرچه چندین گزارش در مورد رابطه منفی و قابل ملاحظه بین Bmi و تعداد و غلظت اسپرم وجود دارد. تفاوت تعداد و غلظت اسپرم در مردان چاق نسبت به باقی افراد قابل توجه است.

حرکت اسپرم:

در مورد اثرات چاقی بر روی تحرک اسپرم اتفاق‌نظر وجود دارد ولی به طور کلی توافق کاملی وجود ندارد. با وجود این شواهد، همه مطالعات، تحرک اسپرم را در پارامترهای اندازه‌گیری آن‌ها شامل نشده اند. مطالعات دیگر هیچ اثری از Bmi یا چاقی بر روی تحرک اسپرم نیافته اند.

مورفولوژی(ریخت شناسی)طبیعی اسپرم:

بررسی تفاوت‌های موجود در مورفولوژی اسپرم مردان چاق و دارای وزن طبیعی می‌تواند به دلیل تفاوت در مورفولوژی طبیعی و تغییرپذیری فردی بالا در نمونه‌های فرد مورد توجه قرار گیرد. بیشتر مطالعات هیچ ارتباطی بین چاقی و مورفولوژی غیرطبیعی اسپرم نشان نداده اند. در یک مطالعه، هیچ ارتباطی بین چاقی و تحرک یا مورفولوژی ضعیف اسپرم گزارش نشد. شناسایی هورمون‌ها، پروتئین‌ها و مکانیسم‌های خاص دخیل در تنظیم مورفولوژی اسپرم ممکن است به توضیح چگونگی و چرایی تاثیر چاقی بر اسپرماتوژنز کمک کند.

تکه تکه شدن DNA

كورت به اين نتيجه رسيد كه افزايش شاخص چندپارگی  DNA با (DFI) با افزايش BMI توأم است. كه اين امر نشان دهنده ي اين است كه ممكن است چاقي يكپارچگي كروماتين اسپرم را به خطر بيندازد. DFI‌ درصدي از اسپرم ها است در نمونه ي مني است كه سطح بالايي از شكست هاي تك رشته اي و يا دو رشته اي در DNA هسته اي خود دارند. يك مرد جوان و سالم 3تا %5 اسپرم با DNA چند پاره دارد در حالي كه داشتنDFI معادل 25 تا %30 مردي را كه سعي در لقاح طبيعي دارد در معرض نا باروري قرار مي دهد. افزايش BMI بالاتر از kg/m2 ، بسته به ميزان چاقي، باعث افزايش DFI در اسپرم و كاهش تعداد اسپرم هاي با كروماتين طبيعي در هر انزال مي شود. مردان مبتلا به ديابت نوع 2 در مقايسه با گروه شاهد نقص هاي ساختاري بيشتري در اسپرم خود دارند. در حالت عادي مردان داراي DFI بالا باروري كمتري خواهند داشت و در نتيجه همسران آن ها سقط هاي بيشتري خواهند داشت.

خصوصيات غيرعادي هورمونی

کاهش اینهیبین B

اينهيبين B مهمترين نشانه ي توليد منظم اسپرم در تمام افراد جنس مذكر است. بنابراين ما مي توانيم از آن براي پيش بيني كيفيت اسپرم و باروري افراد چاق استفاده كنيم. اينهيبين B نشانه ي عملكرد عادي سلول هاي سرتولي است و با فعاليت اسپرم زايي در ارتباط است. كاهش هاي قابل اندازه گيري در سطح اينهيبين B نشانه ي سوء عملكرد لوله هاي اسپرم ساز است، بنابراين، ميزان عادي ان آشكارا نشان دهنده ي اسپرم زايي غير عادي است.

کاهش هورمون تستسرون، استروژن

كاهش در ميزان نسبت تستسترون: استروژن در مردان چاق به طور معمول ديده مي شود. در مردان چاق %6 سطح استراديول بيشتر و 25 تا %32 تستسترون كمتري در مقايسه با مردان نرمال دارند. شدت چاقي مشخص كننده ي ميزان افزايش استراديول و كاهش تستسترون است. افزايش تبديل آندروژن ها به استروژن ها كه مشخصه ي چاقي است. چاقی عملكرد غده هيپوفيز را با مختل كردن بازخورد عادي در بيضه ها مختل مي كند.

رویکردهای درمان ناباروری

مهم است كه بدانيم درمان ناباروري در مردان چاق با درمان ناباروري مردان با وزن عادي متفاوت است. در اين گروه تمركز بيشتر بر روي ناباروري هاي توأم و يا مرتبط با چاقي است. ارتباطات فيزيولوژيك منحصر به فرد بين چاقي و افزايش تبديل تستسترون به استراديول و تأثيري كه چاقي بر توقف آزادسازي GnRH‌ و اسپرم زايي دارد. براي درمان ناباروری در مردان چاق نيازمند روش هاي اجرايي مختلفي است.

کاهش وزن:

کاهش وزن ممکن است درمان واضحی برای بهبود چاقی در ناباروری مردان باشد. اما مطالعات محدودی در این زمینه انجام شده‌است. با وجود این عدم وجود شواهد قطعی، توافق کلی میان چند مطالعه انجام‌شده وجود دارد. مردانی که به روش‌های طبیعی (‏رژیم غذایی و یا ورزش)‏کاهش وزن داشتند. افزایش بالایی در سطوح آندروژن و اینهیبین B و بهبود پارامترهای منی را تجربه کردند. غلظت سرمی انسولین و لپتین کاهش می‌یابد. در بیمارانی که تحت عمل جراحی برداشتن چربی اضافی بیضه برای کاهش دمای بالای بیضه قرار گرفته بودند. ۲۰ % که قبلا نابارور محسوب می‌شدند، موفق به درمان ناباروری شدند.

این بهبود می‌تواند به دلیل تجمع احتمالی سموم موضعی در بافت چربی اسکروتوم اطراف بیضه باشد. همچنین کاهش وزن در مردان مبتلا به آپنه انسدادی هنگام خواب ثانویه به چاقی، سطح تستوسترون را افزایش داد. کم‌تحرکی به طور منفی بر عملکرد نعوظ تاثیر می‌گذارد. نشان‌داده شده‌است که مداخلات درمانی تجربی و بالینی، پاسخ‌های جنسی را بهبود می‌بخشند. کاهش دریافت کالری سبب بهبود عملکرد نعوظ در مردان مبتلا به سندرم متابولیک از جمله چاقی و دیابت شده‌است. عمل جراحی بای پس و بندینگ معده در درمان چاقی مرضی بسیار موفق است.

در یک مطالعه ۵۷ مرد سالم که قبلا بارور بودند با آزواسپرمی ثانویه به دنبال عمل جراحی بای پس معده راه یافتند. این یافته‌ها پیشنهاد می‌کند که کاهش شدید وزن ممکن است. باعث اختلال در عملکرد تولید مثلی جنس نر و حتی توقف کامل اسپرماتوژنز شود. همچنین مشخص شد که یا جذب مواد مغذی مورد نیاز برای تشکیل اسپرماتو در این بیماران بعد از عمل جراحی کافی نبوده (‏و احتمالا با وجود رژیم غذایی سالم قابل ترمیم نیست)‏و یا اینکه تاثیر جراحی بر سیستم ترمیمی غیرقابل‌برگشت بوده‌است. مطالعات وسیع‌تر و طولانی‌مدت برای تعیین اثرات قطعی عمل جراحی بای پس معده بر باروری مردان لازم است. در عین حال، این روش به عنوان یک روش درمانی برای ناباروری وابسته به چاقی توصیه نمی‌شود.

مدیریت عدم تعادل هورمونی

اگونیست های هورمونی:

چنانچه بيمار دچار ناباروري ثانويه شود درمان هاي موفق كنوني كه با پمپ GnRH يا تزريق گنادوتروپين پرده ي خارجي جنين انساني (HCG) كه در بيضه مانند LH‌ عمل مي كند. مي توانند ترشح تستسترون را تحرك كنند. سطوح عادي LH‌سلول هاي ليديگ را تحريك مي كنند. تا تستسترون را كه مي تواند محرك اسپرم زايي باشد را ترشح كند.

مهار کننده‌های آروماتاز:

ثابت شده است خط جديدی از درمان ها كه تحت آزمايش بازگرداندن باروری در مردان چاق قرار گرفته اند. بسيار مؤثر تر و كم هزينه تر از استفاده از آگونيست هاي هورموني هستند. مهار كننده هاي آروماتاز طراحي شده اند تا بر روي آنزيم آروماتاز P450 كه در بافت چربي سفيد به وفور توليد مي شود مقابله كند. مهاركننده هاي آروماتاز فعلي عبارت اند از آناسترازول و لتروزول  اثرات آناسترازول را در بيماران فاقد اسپرم فاقد انسداد. كه داراي سطح تستسرون نرمال يا پايين و استراديول بالا بودند مورد بررسي قرار دادند.

درمان با آناسترازول نسبت تستسترون:

استراديول و ميزان كلي تستسترون را را به حالت عادي در آورد و ويژگي هاي مني را نيز بهبود داد. گزارش شده است كه لتروزول سطح تستسترون سرم خون را در مردان با چاقي با هايپوگنادوتروپيك هايپوگناديسم شديد به حالت عادي در مي آورد. درمان كوتاه مدت با لتروزول سطح تستسرون خون را در تمام مردان چاقي به حالت عادي در مي آورد. ساير تحقيقات با انواع ديگري از مهاركننده هاي آروماتاز (براي مثال آناستروزول) نيز به نتايج مشابهي ختم شده اند. اهميت باليني اين مداخلات را بايد در مطالعات بلند مدت و كنترل شده بررسي كرد.

يك تحقيق موردی ثابت كرد كه اين سري درمان ها بايد در درمان ناباروري در بيماران دچار چاقي بيمارگونه نيز مؤثر باشد. يك مرد دچار چاقي بيمارگونه (BMI 54.5) دچار فقدان اسپرم كه ماه ها براي ايجاد تعادل هورموني تحت درمان جايگزيني تستسترون قرار گرفته بود. نهايتاى به وسيله ي آناستروزول درمان شد. تنها با گذشت 2 ماه از آغاز درمان، اثرات مثبت درماني رويت شد. پس از 5 ماه ويژگي هاي مني و سطح تستسترون خون به حد نرمال رسيد. پس از 6 ماه از درمان با آناستروزول همسر وي باردار شد. اگرچه اين مورد نويد بخش استفاده از مهار كننده هاي آروماتاز براي درمان ناباروري مرتبط با چاقي است ضروري است كه داده هاي بيشتري پيرامون كارايي و امنيت درمان بلند مدت با اين روش گرد آوری شود.

نتیجه‌گیری:

تحقيقات جمعيتی كه در طي 5 تا 10 سال گذشته صورت گرفته اند. نشان دهنده ی افزايش احتمال وقوع ويژگی هاي غير عادي مني در ميان مردان داراي اضافه وزن و چاق و افزايش احتمال كم باروری در ميان زوج هايی است كه در آن ها طرف مذكر دچار چاقی است. كاهش آندروژن و سطح SHBG به همراه بالا رفتن سطح استروژن در مردان چاق ديده مي شود.

به علاوه، كاهش سطح اينهيبن B با در جه ي چاقي در ارتباط است. اما ارتباطی با افزايش جبرانی سطح FSH‌ يا LH ‌ندارد. اين سطوح هورمونی متغير كه در مردان چاق به وفور ديده مي شود نشان می دهد كه عدم تنظيم محور HPG ممكن است دليل افزايش خطر تغيير ويژگي های منی و ناباروری شود. چاقي مردان ويژگي های ديگری نيز دارد كه ممكن است در افزايش خطر ناباروری مردان در ارتباط باشند. اين ويژگی ها عبارت اند از تغيير در حفظ و متابوليسم سموم محيطي، عوامل سبك زندگي ناسالم و نقص جنسي.

علي رغم برخي ناهماهنگی ها در نتايج مطالعات انجام شده براي ارزيابی اثرات چاقي بر روي ويژگيی های منی كاهش پايدار در سطح اينهيبين B و افزايش سطح لپتين در تمام افراد چاق ناباروری كه دچار توقف توليد نرمال اسپرم و افت كيفيت اسپرم هستند ديده مي شود.
افزايش شيوع چاقی و و كاهش باروری توأم با آن در مردان مستلزم آگاهی بالينی بيشتر پيرامون باروری است.

الایدا عنصری اصل

دانشجوی مامایی
کار و علاقمندی من تحقیق و توسعه درخصوص ناباروری مردان است. هم چنین سابقه فعالیت در زمینه تحقیقات بالینی در مراکز ناباروری رو دارم و و در مجموعه پزشکی ناباروری اسپو آخرین تحقیقات علمی در رابطه با روش های درمان ناباروری همراه شما هستم.